AZ

KAİNATDA ƏN GÜCLÜ QARA DƏLİK PARTLAYIŞI QEYDƏ ALINIB » AzadMedia.az

KAİNATDA


Elm adamları kainatın dərinliklərində indiyədək qeydə alınmış ən güclü enerji partlayışını müşahidə ediblər. Bu, Günəşdən on trilyon dəfə parlaq olan nəhəng işıq saçması ilə müşayiət olunan fövqəladə hadisədir. Tədqiqat nəticələri Nature Astronomy jurnalında dərc olunub.

Alimlərin qənaətinə görə, bu nəhəng partlayış superkütləvi qara dəliklə toqquşan iri bir ulduzun parçalanması nəticəsində baş verib. “Ulduz qara dəliyə çox yaxınlaşdığı üçün onun güclü cazibə qüvvəsi nəticəsində ‘spaqettifizasiya’ adlanan proses baş verib – ulduz uzun, nazik zolaqlara ayrılaraq udulub,” – deyə tədqiqatın müəlliflərindən biri, astrofizik Saavik Ford bildirib.

Hadisə Günəşdən təxminən 300 milyon dəfə ağır bir qara dəliyin yerləşdiyi, Yer kürəsindən 11 milyard işıq ili uzaqlıqda olan qalaktikada baş verib. Qara dəlik ulduzu udarkən yaranan qaz axını milyonlarla dərəcə qızaraq parlaq şüalanma əmələ gətirib.

Palomar Rəsədxanasının müşahidələrinə əsasən, bu işıq üç ay ərzində ən yüksək parlaqlığa çatıb – oxşar hadisələrdən 30 dəfə güclü parıltı ilə. Proses hələ də davam edir və təxminən 11 il sonra tam sönəcəyi gözlənilir.

Bu müşahidə alimlərə kainatın erkən dövrlərinə dair nadir fürsət yaradır. Uzaq qalaktikalardakı nəhəng qara dəlikləri öyrənmək, kainatın necə formalaşdığını və bu güclü obyektlərin ətraf ulduz sistemlərinə necə təsir etdiyini anlamağa kömək edir.

Seçilən
37
1
azadmedia.az

2Mənbələr