Statcounter agentliyinin son hesabatına görə, 2025-ci ilin oktyabr ayında Azərbaycanda bütün platformalar üzrə Chrome brauzerinin bazar payı 81,29 faizə çatıb. Bu göstərici həm aylıq, həm də illik müqayisədə artım deməkdir. Chrome-un artan dominantlığı fonunda Safari, Opera, Samsung Internet və Edge kimi digər brauzerlərin payında azalma müşahidə edilir. Xüsusilə Safari-nin bazar payının ardıcıl üç ayda enməsi, qlobal tendensiyalarla da uzlaşır. Bu dinamika həm istifadəçi davranışlarının dəyişməsi, həm də texnoloji üstünlüklərin istiqamət dəyişməsi ilə izah olunur.
Bazarın bu şəkildə formalaşması əsasən üç paralel faktordan qaynaqlanır. Birincisi, Chrome-un Google ekosistemi ilə inteqrasiyası onun həm Android, həm də masaüstü seqmentlərdə üstün mövqeyini möhkəmləndirir. İstifadəçilərin cihazlararası keçid zamanı eyni hesabla sinxron təcrübə əldə etməsi Chrome-u funksional və rahat seçimə çevirir. İkincisi, reklam və axtarış sistemləri ilə inteqrasiya, eləcə də yüksək performanslı veb mühərrik sayəsində bu brauzer internet trendlərinə tez uyğunlaşır. Üçüncü amil kimi, rəqəmsal təhlükəsizlik və məxfilik sahəsində edilən davamlı yeniliklər istifadəçilərin etimadını qoruyur.
Safari və Edge kimi brauzerlərin geriləməsi isə müəyyən qədər texnoloji bağlılıq və platforma məhdudiyyətləri ilə əlaqələndirilə bilər. Safari yalnız Apple ekosistemində, Edge isə əsasən Windows mühitində tam potensialla işləyir. Bu isə universal uyğunluq baxımından onların payını məhdudlaşdırır. Mobil cihazlarda Safari-nin 14,2 faiz payla ikinci yerdə olması iPhone istifadəçi bazasının təsiri ilə izah olunur. Lakin planşet və kompüter seqmentlərində Chrome-un kəskin üstünlüyü göstərir ki, cihazların növündən asılı olmayaraq istifadəçilər eyni interfeys və sürət balansını üstün tuturlar.
Dünyada da analoji mənzərə müşahidə olunur. Statista və Similarweb kimi platformaların məlumatlarına əsasən, Chrome-un qlobal bazar payı 2025-ci ilin üçüncü rübündə 65 faizdən yuxarı olub. Bu, yalnız texnoloji deyil, həm də davranış yönümlü üstünlükdür. İstifadəçilər vərdişlərini dəyişməkdə çətinlik çəkdiyi üçün yeni brauzerlərin bazarda yer tutması çox çətinləşir. Məsələn, Opera və Brave kimi məxfilik yönümlü alternativlər daha təhlükəsiz hesab olunsa da, onların interfeys və tətbiq rahatlığı hələ geniş kütləyə çatmayıb.
Azərbaycanda Chrome-un bazar payının artması həm də rəqəmsal davranışın sürətli transformasiyasına işarədir. Əhalinin mobil internet istifadə səviyyəsi artdıqca, veb performans və sinxronlaşdırma kimi meyarlar daha çox əhəmiyyət qazanır. Bu reallıq yerli vebsayt və onlayn xidmətlərin də optimallaşma strategiyalarına təsir edir. Artıq bir çox şirkətlər və dövlət portalları Chrome üçün daha uyğunlaşdırılmış interfeys dizaynına üstünlük verir. Nəticədə, texnoloji üstünlük ekosistem səviyyəsində təsir gücünə çevrilir.
Bazar strukturunun bu cür mərkəzləşməsi rəqabət baxımından həm üstünlük, həm də risk daşıyır. Bir tərəfdən, vahid standartlara uyğunlaşdırılmış veb mühiti istifadəçi təcrübəsini sabitləşdirir. Digər tərəfdən, tək platformadan asılılıq rəqəmsal təhlükəsizlik və məlumat müstəqilliyi baxımından potensial risk yaradır. Xüsusilə süni intellekt inteqrasiyası və məlumat analitikası kimi sahələrin sürətlə genişləndiyi dövrdə, brauzer seçimlərinin iqtisadi və sosial təsirləri də artır.
