Bu il kollec ixtisaslarına qəbul ballarında müəyyən artım müşahidə olunub.
Maraqlıdır, növbəti il orta ixtisas təhsil müəssisələrinə keçid ballarında nə qədər artım müşahidə olunacaq?
AzEdu.az-a mövzu ilə bağlı təhsil eksperti Kamran Əsədov açıqlama verib
O, qeyd edib ki, 2025-ci ildə kollec ixtisaslarına qəbul ballarında müəyyən yüksəliş baş verib:
"Xüsusilə III qrup üzrə balların artması ümumi paylanmaya əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Statistik məlumatlara görə, 2025-ci ildə III qrupda balların orta səviyyəsi əvvəlki ilə müqayisədə 3-4 bal artıb və bu, abituriyentlərin həmin qruplara yönəlməsində rəqabəti gücləndirib. Eyni zamanda, subbakalavr ixtisaslarına marağın yüksək olması və plan yerlərinin məhdudluğu bəzi ixtisaslarda rəqabəti daha da artırıb. Bu tendensiya təhsildə həm keyfiyyət, həm də tələbə seçimi baxımından mühüm göstəricidir.
2026-cı il üçün proqnozlar göstərir ki, plan yerlərinin artırılması müəyyən ixtisaslarda rəqabəti yumşaldaraq balların sabit qalmasına, digər populyar ixtisaslarda isə yüngül yüksəlişinə səbəb olacaq. Statistik müqayisəyə görə, əgər subbakalavr ixtisaslarına müraciət yüksək səviyyədə qalarsa, balların orta səviyyədə 2–5 bal artması gözlənilir. Bu isə, abituriyentlərin daha çox seçim imkanı əldə etməsi ilə yanaşı, tədris keyfiyyətinə təsir edən amillərdən biri kimi çıxış edir".
Plan yerlərinin artırılmasının bəzi ixtisaslarda rəqabəti azaldaraq abituriyentlərin ciddi seçim etməməsinə səbəb ola bilməsidir:
"Müsbət tərəflərdən biri, Elm və Təhsil Nazirliyinin qəbul planlarını artırmaqla abituriyentlərin seçim imkanlarını genişləndirməsidir. Bu, həm regionlarda təhsilin əlçatanlığını artırır, həm də tələbələr arasında təhsilə motivasiyanı yüksəldir. Həmçinin, subbakalavr proqramlarına marağın yüksək olması, orta ixtisas təhsilinin cəlbediciliyini artıraraq, əmək bazasında daha çox ixtisaslı kadrlara ehtiyacın qarşılanmasına töhfə verir.
Mənfi tərəflər isə plan yerlərinin artırılmasının bəzi ixtisaslarda rəqabəti azaldaraq abituriyentlərin ciddi seçim etməməsinə səbəb ola bilməsidir. Eyni zamanda, qəbul ballarının artması bəzi abituriyentlərdə əlavə təhsil xərcləri, repetitor dəstəyi və hazırlıq müddətinin uzanmasına gətirib çıxara bilər. Statistik olaraq, son üç ildə repetitor dəstəyindən istifadə edən abituriyentlərin 68%-i ballarını orta hesabla 4–6 bal yüksəltmişdir. Bu isə həm sosial bərabərlik, həm də təhsil imkanlarının bərabərliyi baxımından düşünülməli məsələlər yaradır".
2026-cı ildə kollec ixtisaslarına qəbul ballarının mülayim yüksəlməsi gözlənilir:
"Dünya təcrübəsi göstərir ki, qəbul ballarının planlı şəkildə artırılması və təhsil yerlərinin genişləndirilməsi təhsil sisteminin balanslaşdırılması üçün effektiv vasitədir. Məsələn, Avropa ölkələrində texniki və peşə ixtisaslarına müraciət edən tələbələr üçün yerlərin artırılması rəqabəti normallaşdırır və tələbələrin ixtisas seçiminə daha çox diqqət ayırmasını təmin edir. ABŞ və Almaniyada isə plan yerlərinin artırılması abituriyentlər arasında balanslaşdırılmış rəqabət yaratmaqla təhsil sisteminin inklüzivliyini artırır.
Hesab edirəm ki, 2026-cı ildə kollec ixtisaslarına qəbul ballarının mülayim yüksəlməsi gözlənilir. Bu prosesdə plan yerlərinin artırılması və subbakalavr ixtisaslarına marağın yüksək olması həm təhsil sisteminin əlçatanlığını artıracaq, həm də rəqabəti daha balanslı hala gətirəcək. Elm və Təhsil Nazirliyinin bu addımı təhsil siyasətində strateji və müsbət yanaşmadır, çünki tələbələrin seçim imkanlarını genişləndirir, orta ixtisas təhsilinə marağı yüksəldir və regionlarda peşə təhsilinin inkişafına dəstək verir".
