Azan vaxtı
Azan İslam dünyasında günün ən müqəddəs çağırışlarından biridir. Hər gün minlərlə məsciddən eşidilən bu səs, insanlara Allaha yönəlməyin, dua etməyin və ibadət vaxtının çatdığını xatırladır. “Azan vaxtı” dedikdə, günün beş vacib namazının hər biri üçün təyin olunmuş dəqiq çağırış vaxtı nəzərdə tutulur. Bu vaxtlar sadəcə riyazi hesablamalara deyil, həm də təbiətin axışına və kainatın nizamına əsaslanır.
📜 Azanın Mənası Nədir?
Söz olaraq “azan” ərəb dilində “çağırmaq” deməkdir. Bu, insanları namaza, yəni Allaha ibadətə dəvət edən bir səsli elandır. Azanı ilk dəfə səhabə Bilal ibn Rəbah oxuyub və bu, İslam tarixində böyük dönüş nöqtəsi olub. Azan oxunduqda sanki bütün aləm sükut içində dayanır və bu çağırış ruhlara səssiz bir rahatlıq gətirir.
Azan, sadəcə bir dəvət deyil — o, insanın Allahla əlaqəsini yeniləməsidir. Hər dəfə azan səslənəndə insan ruhən sanki bir daha dirçəlir və həyatın mənəvi tərəfini xatırlayır.
🕰️ Azan Vaxtı Necə Müəyyən Olunur?
Azan vaxtı günün mövqeyinə, günəşin vəziyyətinə və coğrafi mövqeyə əsasən hesablanır. İslamda beş vaxt namaz var və hər birinin azan vaxtı fərqlidir:
Sübh azanı – Günəş doğmadan əvvəl, səhərin ilk işıqları göründükdə oxunur.
Zöhr azanı – Günəş zenitə (göyün ən yüksək nöqtəsinə) çatdıqdan sonra başlayır.
Əsr azanı – Günəş batmağa doğru meylləndiyi anda oxunur.
Məğrib azanı – Günəş tam batdıqda səslənir.
İşa azanı – Günəş batandan sonra qaranlıq tam düşəndə oxunur.
Bu vaxtlar hər şəhər üçün fərqlənir. Məsələn, Bakıda azan vaxtı ilə Gəncə və ya Naxçıvanın vaxtı eyni deyil, çünki hər bölgənin günəş mövqeyi fərqlidir.
🌅 Azan Vaxtının Ruhani Mənası
Azan vaxtı yalnız ibadət üçün deyil, həm də daxili sükunət tapmaq üçün bir fürsətdir. O, insanı dünyəvi işlərdən ayırır və ruhunu Allaha yaxınlaşdırır. Sübh azanı ilə yeni günə saf niyyətlə başlamaq, Zöhr azanı ilə gün ortasında dayanıb düşünmək, Məğrib azanı ilə günün bitişinə şükür etmək insanı mənəvi cəhətdən gücləndirir.
Azan səsi bəzən uzaqdan eşidilsə də, onun təsiri insanın içində dərin bir sakitlik yaradır. Çoxları üçün bu, Allahın çağırışıdır — “Gəl, mənimlə danış, mənə yönəl.”
🕌 Azan Oxunarkən Necə Davranmaq Lazımdır?
Azan oxunarkən müsəlmanlar danışmağı, yeməyi və işi dayandırmaq tövsiyə olunur. Çünki bu an, Allahın çağırışına hörmət anıdır. Azanı eşidən şəxs diqqətlə qulaq asmalı və azandan sonra duanı səssiz şəkildə oxumalıdır:
“Allahummə, Rəbbə hazihid-da'vətit-tamməh, vəssalət'il-qaiməh, ati Muhəmmədən'il-vəsilətə vəl-faziləh, vəb'ashu məqamən mahmuda-l-ləzi vəədtəhu.”
Bu dua, Peyğəmbərimiz Məhəmməd (s.ə.s.) üçün hörmət və ümmətin birliyinə dua deməkdir.
🔭 Müasir Dövrdə Azan Vaxtlarının Hesablanması
Bu gün azan vaxtlarını müəyyənləşdirmək üçün artıq mürəkkəb astronomik cihazlara ehtiyac yoxdur. Mobil tətbiqlər, saytlar və ağıllı saatlar vasitəsilə yaşadığın şəhər üçün dəqiq azan vaxtlarını öyrənmək mümkündür. Məsələn, “Namaz vaxtı Azərbaycan”, “Muslim Pro”, “IslamicFinder” kimi tətbiqlər bu məlumatları avtomatik təqdim edir.
Bundan əlavə, məscidlərin rəsmi səhifələrində və televiziya kanallarında da hər gün azan vaxtları elan olunur.
💫 Azanın Cəmiyyətdəki Rolu
Azan səsi bir şəhəri birləşdirən mənəvi çağırışdır. O, fərqli insanların eyni anda bir məqsəd üçün toplanmasını simvolizə edir. Azan oxunduqda sanki hər kəs bir anlıq susur və ruhani bir harmoniya yaranır. Bu, həm bir iman birliyinin, həm də ruhi vəhdətin göstəricisidir.
Azan həm də insanlara zamanın necə keçdiyini, həyatın nə qədər qiymətli olduğunu xatırladır. Hər azan sanki bir mesaj verir: “Həyat ötür, amma iman qalıcıdır.”
Azan vaxtı, sadəcə bir çağırış deyil – Allaha yönəlməyin ən gözəl anıdır. Hər azan, ruhun yenidən təmizlənməsi, imanla nəfəs almaq və dünyadan bir anlıq uzaqlaşmaq fürsətidir. Günün hər azanı, bir xatırlatmadır: həyat davam edir, amma insanın əsl dəyəri onun mənəvi bağındadır.
Yazar: İlk yazar
