Rusiya, silah dərəcəli plutoniumun qarşılıqlı utilizasiyası ilə bağlı ABŞ ilə müqavilələrini rəsmi olaraq ləğv edib. Müvafiq qanunu 27 oktyabrda Rusiya prezidenti Vladimir Putin imzalayıb.
Sənəd, əvvəllər müdafiə məqsədilə lazımsız elan edilmiş plutoniumun məhv edilməsi ilə bağlı Moskva və Vaşinqton arasında müqavilələri ləğv edir.
Plutoniumun utilizasiyası haqqında müqavilə 2011-ci ildə təsdiqlənib. Həmin vaxt ABŞ və Rusiya nüvə arsenallarının azaldılmasından sonra qalan 34 ton silah dərəcəli plutoniumun məhv edilməsi barədə öhdəlik götürüblər. Rusiyanın “Meduza” onlayn nəşrinin məlumatına görə, plutoniumun utilizasiyası haqqında müqavilə, guya “Rusiya Federasiyasına qarşı ABŞ-ın dost olmayan hərəkətləri nəticəsində strateji sabitliyə təhdid” olduğu iddiası ilə 2016-cı ildə Putinin fərmanı ilə ləğv edilib.
Silah dərəcəli plutonium əvvəlcə nüvə elektrik stansiyaları üçün yanacaq komponenti kimi istifadə edilməli idi, lakin ABŞ bu utilizasiya metodunu nüvə enerjisinin inkişafı üçün səmərəsiz hesab edib və onu basdırmaq qərarına gəlib ki, bu da Moskvaya Amerika tərəfini müqaviləni pozmaqda ittiham etməyə imkan verir.
2016-cı ildə Kreml müqaviləni yeniləmək üçün bir sıra tələblər irəli sürüb: o dövrdə Rusiyaya tətbiq edilən bütün sanksiyaların ləğvi, “zərərlər” üçün kompensasiya və 1 sentyabr 2000-ci ildən sonra NATO-ya qoşulan ölkələrdə ABŞ hərbi kontingentinin azaldılması. Nəşr qeyd edir ki, ABŞ Rusiyanın tələblərinə əməl etməyib.
//Samir Qurbanov, Editor.az
