Bakı. Trend:
Son illərdə Azərbaycan ilə İtaliya arasında münasibətlər dinamikşəkildə inkişaf edir və bir neçə strateji istiqaməti əhatə edir.Enerji, ticarət, investisiyalar və texnoloji əməkdaşlıq standartikitərəfli təmasların hüdudlarından kənara çıxaraq möhkəmtərəfdaşlıq bazası formalaşdırır. Bu gün bu əlaqələr təkcə hər ikiölkənin iqtisadiyyatı üçün deyil, həm də regional və Avropa enerjibazarlarının sabitliyi üçün mühüm rol oynayır.
İtaliya Prezidenti Sercio Mattarellanın bu gün Bakıya səfərigözlənilir. Bu səfər həmin əlaqələrin əhəmiyyətini vurğulayacaq vəmüxtəlif sahələrdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün yeniperspektivlər aça bilər.
İtaliya Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşı kimi özmövqeyini möhkəm saxlayır. 2025-ci ilin yanvar-avqust aylarında ikiölkə arasında ticarət dövriyyəsi 8,3 milyard dollara çatıb ki, buda Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsinin dörddə birindən çoxunutəşkil edir. İxracın əsas hissəsini neft və neft məhsulları təşkiledir: ilk səkkiz ayda İtaliyaya 4,8 milyard dollar dəyərində 9,1milyon tondan çox məhsul ixrac edilib. Ötən ilin müvafiq dövrü iləmüqayisədə ixrac dəyər ifadəsində 22 faizə yaxın, həcmdə isə 48faiz artıb. Bu rəqəmlər təkcə İtaliyanın Azərbaycan neftinin ənböyük alıcısı kimi rolunu deyil, həm də tərəfdaşlığın daha dagenişlənməsi üçün möhkəm zəmin təşkil edən iqtisadi əməkdaşlığındərinliyini nümayiş etdirir.
Ölkələri strateji cəhətdən birləşdirən sektor olan enerjiikitərəfli münasibətlərin mərkəzində qalır. İtaliya şirkətləriAzərbaycanda həyata keçirilən irimiqyaslı infrastrukturlayihələrində fəal iştirak edirlər. Məsələn, Mingəçevirdəki 8noyabr elektrik stansiyası üçün qaz turbinləri və generatorlarıİtaliyanın “Ansaldo Energia” şirkəti tərəfindən istehsal olunub vəxüsusi olaraq bu layihə üçün gətirilib.
Elektrik stansiyasının açılışında Prezident İlham Əliyevvurğuladı: "Energetika hər bir ölkənin milli təhlükəsizliyiməsələsidir. Bu gün dünyada, xüsusilə Avropa məkanında və digərbölgələrdə enerji xətlərinin təhlükə altında olmasının nə qədərböyük fəsadlara gətirib çıxardığını hər kəs öz gözləri ilə görəbilər. Bu gün Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyini təminedən ölkələr sırasındadır və təsadüfi deyil ki, Avropa İttifaqıtamamilə haqlı olaraq Azərbaycanı etibarlı tərəfdaş və Pan-Avropaqaz təchizatçısı adlandırır".
Bu gün Azərbaycan qazı 14 ölkəyə ixrac edilir və Cənubi Qafqazıİtaliya ilə birləşdirən TAP kəməri Avropaya əsas tədarük marşrutuolaraq qalır. Bu strateji layihə sabit enerji təchizatını təminedir və Avropa bazarında əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsiüçün potensial açır.
Əməkdaşlıq ənənəvi karbohidrogen ixracından kənara çıxır.İtaliya şirkətləri Azərbaycanın enerji, emal, logistika vəinfrastruktur layihələrinə investisiya yatırmaqda maraqlıolduqlarını bildirirlər.
“Italiana Petroli S.p.A.” şirkətinin Direktorlar Şurasının sədriUqo Braçetti Peretti Trend-ə müsahibəsində qeyd edib: "ItalianaPetroli S.p.A." zəngin tarixə malikdir və xüsusilə son illərdəböyük uğurlar qazanıb. İtaliyada ilk neft şirkəti olaraq, bizpərakəndə satış, emal və logistika sahələrində geniş təcrübətoplamışıq. Hesab edirəm ki, Azərbaycan və SOCAR bütövlükdəİtaliyaya yeni investisiyalar, müasir yanaşma və dəyərli təcrübəgətirə bilər".
Əsas diqqət mərkəzində bioyanacaq və emissiyaların azaldılmasıüzrə birgə layihələr, o cümlədən elmi-texniki mübadilə və müasirtexnologiyaların tətbiqi də daxil olmaqla bərpa olunan enerjidir.İtaliya şirkətləri bu sahələrdə əhəmiyyətli təcrübəyə malikdir vəəməkdaşlıq üçün yeni imkanlar açır.
Prezident Sercio Mattarellanın səfəri ölkələr arasında ənənəviəlaqələrin möhkəmlənməsinin simvolu olmaqla yanaşı, həm də yenitəşəbbüslərin başlanğıcı olacaq. Tərəflərin sənaye, infrastruktur,yüksək texnologiyalar və innovativ layihələrdə əməkdaşlığıngenişləndirilməsi imkanlarını müzakirə edəcəyi gözlənilir.Azərbaycan üçün bu, yeni investisiyalar və texnologiyalar cəlbetmək, İtaliya üçün isə Cənubi Qafqazda etibarlı tərəfdaş kimimövqelərini möhkəmləndirmək imkanıdır.
Azərbaycan və İtaliya arasında artan tərəfdaşlıq vahid iqtisadisektordan strateji əməkdaşlıq modelinə çevrilir. O, enerji,ticarət, investisiya və texnologiyanı birləşdirərək uzunmüddətlisabitlik və rifah üçün platforma yaradır. Bugünkü səfər sadəcədiplomatik jest deyil, hər iki ölkənin əməkdaşlığı genişləndirməyəvə təkcə Cənubi Qafqaz və Avropa regionlarına deyil, həm də qlobalenerji və iqtisadi kontekstə təsir edəcək gələcəyi birgəformalaşdırmağa hazır olduğunun əməli təsdiqidir.
