Son zamanlar aparılan yeni bir elmi tədqiqat, insan beynində illüziya və aldanma hisslərinin yaranma mexanizmlərini daha dərindən anlamağa kömək edən mühüm kəşflərlə diqqət çəkir. Alimlər, optogenetika adı verilən qabaqcıl texnologiyadan istifadə edərək, beyindəki xüsusi hüceyrələrə lazer atəşləri göndərməklə onların fəaliyyətini manipulyasiya ediblər. Bu eksperimentlər zamanı sinir hüceyrələrinin işığı ilə stimullaşdırılması beynin müəyyən bölgələrində xəyal və həqiqət arasındakı fərqin necə pozulduğunu açıq şəkildə ortaya qoyub.
AzEdu.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, araşdırmanın əsas məqsədi insanlarda illüziya və qavrayış pozuntuları ilə əlaqəli olan nevropsixiatrik xəstəliklərin, xüsusilə şizofreniyanın əsas səbəblərini və beyindəki sinir fəaliyyətinin bu xəstəliklərə necə təsir etdiyini öyrənməkdir. Şizofreniya kimi pozuntularda xəstələr bəzən reallığı düzgün qiymətləndirməkdə çətinlik çəkir, halüsinasiyalar və düşüncə pozuntuları yaşayırlar. Alimlərin optogenetik üsulla əldə etdikləri nəticələr, bu cür qavrayış pozuntularının neyron şəbəkələrindəki müəyyən nüanslar və sinir hüceyrələrinin qeyri-normal fəaliyyətləri ilə bağlı ola biləcəyini göstərir.
Tədqiqat zamanı lazer atəşləri ilə aktivləşdirilən sinir hüceyrələri, beyin siqnallarında "qarışıqlıq" yaradır və bunun nəticəsində subyektiv olaraq "görünməyən" şeylərə inanma və ya görmə hissi – yəni illüziya – meydana çıxır. Bu, nevropsixiatrik xəstəliklərin mənşəyini anlamaqla yanaşı, onların müalicəsi üçün yeni yanaşmaların inkişaf etdirilməsinə də ümid verir.
Elm adamları, gələcəkdə bu texnologiyanın daha da təkmilləşdirilərək, xəstəliklərin diaqnoz və müalicəsində hədəflənmiş terapiya üsullarının yaradılmasına gətirib çıxaracağını bildirirlər. Məsələn, beyin stimulyasiyası və ya neyro-modulyasiya vasitələri ilə nevroloji pozuntuların daha effektiv və fərdi yanaşmalarla idarə olunması mümkün ola bilər.
Bu tədqiqat, nevropsixiatrik pozuntulara yeni elmi işıq tutmaqla yanaşı, insan beyninin mürəkkəb strukturlarını və qavrayış mexanizmlərini anlamaq sahəsində də mühüm bir irəliləyişdir.
