NASA-nın Perseverance marsoxudu Qırmızı Planetdə bir zamanlar həyatın mövcud ola biləcəyinə dair sübut verən qayalarda qeyri-adi xüsusiyyətlər aşkar edib.
HİT.az xəbər verir ki, bu barədə "Axios" jurnalı "Nature" jurnalında dərc olunmuş tədqiqata istinadən yazır.
NASA-nın Elmi Missiyalar İdarəsinin administrator müavini Nikki Foksun sözlərinə görə, bu kəşf Marsda qədim həyatın aşkarlanmasına ən yaxın olanıdır.
NASA-nın administrator vəzifələrini icra edən Şon Daffinin sözlərinə görə, rəsmi şəxslərin əlavə tədqiqatların lazım olduğunu vurğulamasına baxmayaraq, bu kəşf tamamilə, bizim Marsda tapdığımız ən parlaq həyat əlaməti ola bilər.
Qeyd olunur ki, Perseverance "Bright Angel" (Neretva Vallis qədim çay vadisindəki qaya çıxıntıları dəsti) formaləşməsini, uzun zaman əvvəl Jezero kraterinə axan suyun yonduğu qayalara rast gələndə öyrənirdi.
NASA-nın bəyanatında deyilir: "Roverin elmi alətləri müəyyən edib ki, formaləşmənin çökmə süxurları gildən və palçıqdan ibarətdir ki, bunlar da Yerdə keçmiş mikrob həyatının əla qoruyucularıdır. Onlar həm də orqanik karbon, kükürd, oksidləşmiş dəmir (pas) və fosforla zəngindir".
Araşdırmaya görə, bu palçıq süxurlar alimlərin "bəbir ləkələri" və "xaşxaş dənələri" adlandırdıqları izlər daşıyır. Eyni zamanda, Perseverance üzrə alim və tədqiqatın baş müəllifi Coel Hurovitz vurğulayıb ki, mikroblar orqanik maddəni mənimsəyir və palçıqla reaksiyaya girir, bu reaksiyanın yan məhsulu isə bu minerallardır.
"Bizim təhlilimiz belə bir nəticəyə gəlməyə imkan verir ki, "Bright Angel" formaləşməsi "potensial bioimzalar" kimi qiymətləndirilə bilən toxumalar, kimyəvi və mineral xüsusiyyətlər, həmçinin orqanik izlər ehtiva edir", deyə alimlər tədqiqatda yazırlar.
Nikki Foks əlavə edib ki, bu izlər daha çox həyatın özü yox, qalıqlarıdır:
"Bu, sanki, süxurlaşmış qalıqları, yemək qalıqlarını görmək kimidir. Bu, şübhəsiz ki, qədim həyatdan ola bilər və milyardlarla il əvvəl mövcud olan bir şey olardı, indi olan deyil. Biz insanlığın ən dərin suallarından birinə - Doğrudanmı, Kainatda təkik? - cavab verməyə bir addım daha yaxınlaşdıq".
Öz növbəsində, alimlər hesabatda yazıblar ki, bu günə qədər Marsda mikroorqanizmlərin mövcudluğuna dair heç bir sübut yoxdur. Lakin onlar əlavə ediblər ki, əgər onlar qədim Marsda mövcud olsaydılar, onlar da Jezero kraterindəki belə bir göldə sulfid minerallarını parçalayaraq sulfidləri əmələ gətirə bilərdilər.
Araşdırmada iştirak etməyən elmi yazıçı və nəzəri fizik Şon Kerroll çərşənbə günü "Bluesky"də etdiyi açıqlamada vurğulayıb: "Marsroxud Perseverance-dan maraqlı məlumatlardır, amma onları həyatın mövcudluğu ilə əlaqələndirmək üçün hələ erkəndir".
Samir
