Massaçusets Texnologiya İnstitutunun (MIT) alimləri Ayın qədim sirrinin izahını tapıblar. Niyə onun qayalarında güclü maqnitizm əlamətləri var?Halbuki Ayın hazırda öz maqnit sahəsi yoxdur...
Poliqon-nun məlumatına görə, Science Advances jurnalında dərc edilən yeni araşdırma göstərir ki, Ayın mövcudluğunun ilk mərhələlərində ərimiş nüvəsində zəif maqnit dinamosu olub. Lakin məhz nəhəng asteroidlərlə toqquşma bu sahəni qısa, lakin kəskin şəkildə gücləndirib, qayalarda, xüsusən də peykin uzaq tərəfində "donmuş" maqnit izləri buraxıb.
Modelləşdirmə göstərib ki, təsirdən sonra İmbriya hövzəsinin ölçüsündə, yaxın tərəfdə nəhəng plazma buludu əmələ gəlib. Ayın ətrafında axıb və uzaq tərəfdə cəmləşib, zəif sahəni müvəqqəti olaraq təxminən 40 dəqiqə gücləndirib - qayaların dalğanı qeyd etməsi üçün kifayət qədər uzun.
MIT aspirantı İsaak Narret izah edib: "Ayın maqnitinin hələ də açıqlana bilməyən əhəmiyyətli bir hissəsi var. Lakin güclü sahələrin əksəriyyəti bu proseslə izah edilə bilər".
Tədqiqatçılar həmçinin, təsirlərdən yaranan seysmik dalğaların süxurlardakı elektronların istiqamətini dəyişdirdiyini, anlıq gücləndirməni "bağladığını" tapıblar. Professor Benjamin Veyss bunu maqnit sahəsinə düşən və yeni istiqamətə düzülən kartlar göyərtəsinə bənzədib.
Nəticələr təsdiq edir ki, ayın maqnitizmi ikili mənşəlidir: zəif dinamo əsas sahəni yaratıb və asteroid zərbələri onu gücləndirib. Həmmüəllif Rhona Oran bildirib: "Biz bunun hər ikisinin bir az olduğunu deyirik. Və bu sınaqdan keçirilə bilən bir fərziyyədir".
Gələcək missiyalar, o cümlədən NASA-nın Artemis proqramı, yeni nəzəriyyəni sınaqdan keçirmək üçün ayın uzaq tərəfindəki qayalardan nümunə götürə bilər. Alimlər hesab edirlər ki, maqnit rekordunu başa düşmək nəinki Ayın tarixini yenidən qurmağa, həm də Günəş sistemindəki digər planetlərin maqnitinin formalaşmasında asteroid təsirlərinin rolunu izah etməyə kömək edəcək.
Poliqon.info
