"Trampın 50 faizlik tarifləri Dehliyə ağır zərbə vurdu..."
ABŞ prezidenti Donald Trampın qərarı ilə Hindistandan idxal olunan mallara tətbiq edilən tariflər ikiqat artırılaraq 50 faizə çatdırılıb. Bu addım iki böyük demokratiyanı - Vaşinqton və Dehlini ticarət münaqişəsinin mərkəzinə salıb.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "euronews.com" nəşri məlumat yayıb.
Ekspertlər xəbərdarlıq edir ki, yüksək tariflər Hindistan ixracını kommersiya baxımından mənasız edə və yüz minlərlə iş yerinin bağlanmasına səbəb ola bilər.
Rusiya nefti və "cəzalandırıcı" tariflər
İlkin olaraq ABŞ administrasiyası Hindistandan idxala 25 faizlik tarif tətbiq edib. Lakin Dehlinin Rusiyadan neft alışı Vaşinqtonda qıcıq doğurub və əlavə 25 faizlik rüsum da qüvvəyə minib. Beləliklə, hazırda ABŞ-a gedən hind mallarının əksəriyyətinə - geyim, zinət əşyaları, dəri məmulatları, idman avadanlıqları, mebel, kimyəvi məhsullar və s. 50 faizlik rekord tariflər tətbiq olunur.
İş yerlərinə və ixracata zərbə
Nyu-Dehlidəki "Global Trade Research Initiative" beyin mərkəzinin hesablamalarına görə, ən ağır zərbəni tekstil, ayaqqabı, zinət əşyaları və qida məhsulları sektoru alacaq. Bu sahələrdə çalışan yüz minlərlə işçinin gələcəyi risk altındadır. Hindistan hökumətinin rəqəmlərinə görə, tariflər illik 48 milyard dollarlıq ixracatın taleyini şübhə altına salır.
Ənənəvi ixracatçılar artıq çətinlikdən danışırlar. Aqra şəhərindən olan dəri ayaqqabı istehsalçısı Puran Davar bildirir ki, bu, "həqiqi sarsıntıdır" və ABŞ istehlakçılarının da bahalaşmadan zərər görəcəyini xatırladır. Onun müştəriləri arasında Zara kimi dünya nəhəngləri də var.
Müvəqqəti güzəştlər və istisnalar
ABŞ Gömrük və Sərhəd Xidməti bəyan edib ki, 17 sentyabra qədər yola salınmış yüklərə köhnə tarif dərəcəsi tətbiq ediləcək. Bundan əlavə, bəzi mallar - polad, alüminium, avtomobil və elektronika ayrıca tarif rejimində qalacaq. Bu istisnalar Hindistana müəyyən nəfəs imkanı versə də, ümumi mənzərəni dəyişmir.
Müqavimət və daxili islahatlar
Baş nazir Narendra Modi ABŞ təzyiqinə boyun əyməyəcəyini açıq şəkildə bildirib: "Fermər, kiçik biznes və südçülük sektorunun maraqları mənim üçün hər şeydən üstündür". O, Vaşinqtonun kənd təsərrüfatı və süd məhsullarında bazar açılması tələbinə qarşı sərt mövqe tutur.
Eyni zamanda, Dehli daxildə islahatlara hazırlaşır. Hökumət vergilərin azaldılması, ixracatçılara güzəştli kreditlər verilməsi və yeni bazarların - Latın Amerikası, Afrika, Yaxın Şərq və Avropa İttifaqı bazarlarının fəth edilməsini gündəmə gətirib.
Geosiyasi nəticələr
Analitiklər hesab edir ki, bu müharibədən əsas qazananlar Hindistanın rəqibləri - Vyetnam, Banqladeş və Çin olacaq. ABŞ isə Hindistanın Çinə alternativ istehsal mərkəzi kimi cazibəsini zəiflətmiş olur.
İki tərəf arasında son bir ildə beş dəfə danışıqlar aparılsa da, altıncı raund artıq ləğv olunub. Bu da onu göstərir ki, Trampın tarif savaşı yalnız iqtisadi deyil, həm də siyasi təzyiq mexanizminə çevrilib. 50 faizlik tariflər Hindistan iqtisadiyyatı üçün sərt sınaqdır.
Dehli isə cavab olaraq həm daxildə islahat aparmaq, həm də ixrac bazarlarını şaxələndirməklə bu zərbəni yumşaltmağa çalışır. Lakin bu böhran dünyanın iki böyük demokratiyası arasında münasibətlərin gələcəyini ciddi sual altında qoyur.
