ain.az bildirir, Sia Az portalına istinadən.
"İnsan orqanizminin donmuş vəziyyətdə saxlanılması və gələcəkdə dirildilməsi məsələsi uzun illərdir ki, elm adamlarının müzakirə etdiyi mövzulardan biridir. Bu anlayış tibbdə və biotexnologiyada “kriogenika” adlanan istiqamətlə bağlıdır. Elmi fantastika filmlərində tez-tez rast gəlinən bu mövzu, real həyatda isə hələlik nəzəriyyə və eksperiment səviyyəsində qalır". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında infeksionist, ailə həkimi Fidan Həsənli deyib.
Onun sözlərinə görə, müasir tibbin hazırkı imkanları bədəni müəyyən qədər soyudaraq orqanların fəaliyyətini yavaşlatmağa imkan verir. Məsələn, bəzi ağır əməliyyatlarda xəstələrin bədən temperaturu müvəqqəti olaraq aşağı salınır ki, orqanların zədələnməsi azalsın: "Lakin insanı tamamilə donmuş vəziyyətdə uzun müddət saxlamaq və daha sonra əvvəlki kimi funksional şəkildə diriltmək tibbi baxımdan mümkün deyil. Bunun əsas səbəbi donma zamanı baş verən bioloji zədələnmələrlə bağlıdır. Hüceyrələrin içindəki su kristallaşaraq buz şəklini alır və bu zaman hüceyrə divarlarını, membranlarını zədələyir. Nəticədə toxumalar geri dönüşü olmayan şəkildə sıradan çıxır. Elm adamları bu problemi həll etmək üçün müxtəlif yollar axtarırlar. Xüsusən də “krioprotektor” adlanan xüsusi kimyəvi maddələrdən istifadə etməklə hüceyrələrin donma zamanı zədələnməsinin qarşısını almağa çalışırlar. Bu sahədə bəzi uğurlar əldə edilsə də, bu üsullar hələlik yalnız ayrı-ayrı hüceyrələr və kiçik toxuma nümunələri üzərində tətbiq olunur. Bütün insan orqanizminin bu üsulla qorunması və sonradan tam şəkildə bərpa olunması isə hələ qeyri-mümkündür. Buna baxmayaraq, bəzi ölkələrdə kriogenika ilə məşğul olan şirkətlər fəaliyyət göstərir. Bu şirkətlər bəzən insanları ölümdən sonra dondurmaq xidməti təklif edir. Belə şəxslər ümid edirlər ki, gələcəkdə elm və texnologiya elə bir səviyyəyə çatacaq ki, onların orqanizmi dirildilə biləcək. Lakin bu, hazırda yalnız bir ümiddən və nəzəriyyədən ibarətdir, çünki bunun mümkünlüyünü təsdiq edən heç bir elmi sübut yoxdur.
Nəticə olaraq, insan orqanizminin donmuş vəziyyətdə saxlanılması və gələcəkdə dirildilməsi ideyası maraqlı səslənsə də, tibbi baxımdan reallığa çevrilməyib. Hazırda yalnız nəzəri araşdırmalar aparılır və bu prosesin həyata keçirilməsi üçün ciddi elmi və texnoloji irəliləyişlərə ehtiyac var. Başqa sözlə, bu ideya hələlik elmi fantastikanın mövzusudur və yaxın gələcəkdə reallaşacağı gözlənilmir".
Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün ain.az saytını izləyin.
