AZ

Təhlükəli vərdiş: DYP sürücülərə xəbərdarlıq etdi

Bəzi sürücülərin avtomobil hərəkətdə olarkən əlini pəncərədən çölə çıxarması həm şəxsi təhlükəsizlik, həm də yol hərəkəti təhlükəsizliyi baxımından ciddi risk yaradır. Bakı şəhər Dövlət Yol Polisi İdarəsinin müraciətində bildirilib ki, yol-nəqliyyat hadisələrinin baş verməsinə səbəb olan əsas amillərdən biri sürücünün sükan arxasında idarəetməni itirməsidir. Təəssüf ki, bəzi hallarda sürücülər diqqətsiz davranaraq hərəkət zamanı bir əlini sükan üzərindən götürüb pəncərədən çölə çıxarır, bu isə nəqliyyat vasitəsinə tam nəzarəti zəiflədir, reaksiyanı ləngidir və qəza ehtimalını artırır. Əlini pəncərədən çıxaran sürücü qəfil manevr və ya fövqəladə əyləcləmə zərurəti yarandıqda idarəetmə prosesində gecikə, nəticədə nəqliyyat vasitəsi üzərində nəzarəti itirə bilər. Bu davranış həmçinin əl və qolun hərəkətdə olan digər nəqliyyat vasitələrinə, yol kənarındakı maneələrə və ya açıq qapı, dirək kimi obyektlərə toxunaraq xəsarət alması riskini yüksəldir.

Psixoloji baxımdan bu vərdiş çox zaman “rahatlıq illüziyası”ndan qaynaqlanır. Sürücü uzun müddət eyni marşrutda, tanış yollarda və yaxşı hava şəraitində hərəkət etdikdə, beynində təhlükəsizlik səviyyəsi olduğundan daha yüksək qiymətləndirilir. Bu zaman orqanizm sürət və məsafə risklərini olduğundan kiçik qəbul edir, nəticədə sürücü hər iki əl ilə idarəetməni vacib hesab etmir. Halbuki elmi tədqiqatlar göstərir ki, təcili reaksiyanı tələb edən vəziyyətlərdə yalnız bir əl ilə sükan idarə edən şəxslərin refleks cavabı orta hesabla 0,3-0,5 saniyə gecikir. Bu, 90 km/saat sürətlə hərəkətdə olan avtomobil üçün təxminən 7-12 metr əlavə məsafə deməkdir ki, bu məsafə bəzən qəzanın qarşısını almaq üçün həlledici olur.

Hüquqi baxımdan isə bir çox ölkələrin yol hərəkəti qaydalarında sürücünün hər zaman avtomobili tam nəzarətdə saxlaması məcburi şərt kimi göstərilir. Məsələn, Almaniya Yol Hərəkəti Qaydalarının (StVO) 23-cü maddəsində açıq şəkildə qeyd olunur ki, sürücü nəqliyyat vasitəsini daim nəzarət altında saxlamalıdır və sükan arxasında hərəkəti məhdudlaşdıran hər hansı davranış qadağandır. Fransada bu qaydanın pozulmasına görə 35 avro məbləğində cərimə tətbiq olunur, bəzi hallarda isə əlavə olaraq sürücülük balı silinir. Böyük Britaniyada “Driving without due care and attention” (diqqətsiz idarəetmə) maddəsi ilə belə hərəkətlər 100 funt-sterlinqədək cərimə və 3 bal cəzası ilə nəticələnə bilər. Azərbaycanda isə Yol Hərəkəti Haqqında Qanun birbaşa “iki əl ilə idarə” tələbi qoymasa da, “avtomobili təhlükəsiz idarə etmək” öhdəliyinə görə sürücünün belə hərəkəti qəza nəticələnərsə məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Psixoloqlar həmçinin qeyd edirlər ki, bu davranış təkcə sürücünün özünü deyil, avtomobil salonunda olan digər sərnişinlərin psixoloji təhlükəsizlik hissini də azaldır. Uşaqların olduğu avtomobildə sürücünün diqqətsiz görünən hərəkətləri onların gələcəkdə yol hərəkətinə münasibətində yanlış nümunə yarada bilər. Digər tərəfdən, əlini pəncərədən çıxarmaq həm də fiziki xəsarət riski daşıyır — hərəkətdə olan digər avtomobilin yan güzgüsü, yol kənarındakı obyekt və ya hətta kiçik bir daş zərbəsi ciddi travmalara səbəb ola bilər.

Seçilən
66
aznews.az

1Mənbələr