Bakı, 6 avqust, AZƏRTAC
Avqustun 5-də Cenevrədə plastik çirklənmənin qarşısını almaq üçün qanuni qüvvəyə malik müqavilənin razılaşdırılması üçün 180-ə yaxın ölkədən nümayəndə heyətinin iştirakı ilə BMT-nin himayəsi altında keçirilən mühüm danışıqlara start verilib.
AZƏRTAC təşkilatın məlumatına istinadla xəbər verir ki, danışıqlara rəhbərlik edən BMT-nin Ətraf Mühit Proqramının (UNEP) icraçı direktoru İnger Andersen bildirib: “Dünya plastik çirklənmə ilə bağlı müqavilə bağlanmasını istəyir və həqiqətən də buna ehtiyac duyur, çünki böhran nəzarətdən çıxır, insanlar açıq şəkildə narahatlıq ifadə edirlər. Bilirik ki, plastiklər təbiətimizdə, okeanlarımızda və hətta bədənimizdə də var... Əminliklə demək olar ki, heç kim plastik çirklənmə ilə yaşamaq istəmir”.
UNEP-in məlumatına görə, beynəlxalq razılaşma imzalanmasa, plastik istehsalı və tullantılarının 2060-cı ilə qədər üç dəfə artacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da sağlamlığımıza ciddi ziyan vurur.
İsveçrənin ətraf mühit üzrə rəsmisi Katrin Şneberger hüquqi cəhətdən məcburi olan müqavilə çağırışını təkrarlayıb və təkidlə bildirib ki, plastik tullantılar gölləri çirkləndirir, vəhşi təbiətə zərər verir və insan sağlamlığını təhdid edir. Bu, sadəcə olaraq ekoloji problem deyil, təcili və kollektiv tədbirlər tələb edən qlobal problemdir.
Müqavilə üzrə danışıqlar ərəfəsində jurnalistlərə danışan xanım Şneberqer vurğulayıb: “Həm istehsal, həm də istehlak tərəflərində tədbirlərin görülməsi lazım olduğuna dair ortaq anlaşmaya nail olmaq danışıqların kilidini açmağa kömək edə bilər”.
Müqavilə tərəfdarları onu əhəmiyyətinə görə Paris Sazişi ilə müqayisə edirlər. İnger Andersen plastiklə bağlı qlobal tənzimləmələrin zəruriliyi ilə bağlı əvvəlki şərhlərində israr edib: “Biz plastiklərlə çirklənmə böhranından çıxış yolumuzu təkrar emal prosesində görmürük: dairəvi iqtisadiyyata keçidə nail olmaq üçün sistemli transformasiyaya ehtiyacımız var”.
Cenevrədə müqavilə ilə bağlı 10 günlük danışıqların planlaşdırıldığı bir vaxtda müqavilə tərəfdarları ümid edirlər ki, bu sənəd plastiklərin istehsalından utilizasiyasına qədər bütün dövrü əhatə edəcək. Hazırda Hökumətlərarası Danışıqlar Komitəsinin (INC) təqdim etdiyi mətnə görə, müqavilə “plastik dairəviliyi təşviq etməli və onların ətraf mühitə sızmasının qarşısını almalıdır”. İclasda 22 səhifəlik INC sənədində sətir-sətir müzakirə olunacaq 32 layihə var.
UNEP-in rəhbəri bildirib: “Bəzi ölkələr azalma ilə, digərləri mexaniki təkrar emalla, digərləri isə alternativlərlə məşğul olacaq. Əsas məsələ danışıqlar yolu ilə buna nail olmaqdır. Düşünürəm ki, hazırda işçi qrup nikbin əhvali-ruhiyyədədir”.
