Prezident İlham Əliyevin imzaladığı yeni sərəncamla Naxçıvan Muxtar Respublikasının paylayıcı elektrik şəbəkəsinin yenidən qurulması və bərpasını nəzərdə tutan 2026-2030-cu illər üçün Tədbirlər Planı təsdiqlənib. Bu sənəd çərçivəsində "Azərişıq" ASC tərəfindən Naxçıvanda 110 və 35 kV-luq yarımstansiyalar, 6-10 kV və 0,4 kV-luq elektrik şəbəkələrinin yenilənməsi, SCADA sisteminin qurulması və yeni elektrik xətlərinin çəkilməsi daxil olmaqla genişmiqyaslı infrastruktur işləri həyata keçiriləcək.
Enerji infrastrukturunun inkişafı istənilən ölkə üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Xüsusilə coğrafi cəhətdən izolyasiyada olan Naxçıvan Muxtar Respublikası üçün bu addım daha dərin və çoxşaxəli nəticələr doğuracaq. Bu regionda elektrik şəbəkələrinin müasirləşdirilməsi təkcə enerji təhlükəsizliyinin təminatı baxımından deyil, həm də sosial rifah və iqtisadi dinamizmin stimullaşdırılması baxımından əhəmiyyətlidir. Mövcud infrastrukturun fiziki köhnəlməsi və bəzi hallarda funksional çatışmazlıqlar bu günə qədər fasiləsiz enerji təchizatında problemlərə səbəb olub. Xüsusilə sənaye, kənd təsərrüfatı və xidmət sektorunun inkişafı üçün dayanıqlı və keyfiyyətli elektrik enerjisi təchizatı əsas şərtlərdəndir.
Tədbirlər Planında nəzərdə tutulan SCADA sisteminin tətbiqi texnoloji modernləşmə istiqamətində vacib mərhələdir. Bu sistem real vaxt rejimində şəbəkənin monitorinqini və avtomatik idarəetməsini mümkün edəcək. Beləliklə, qəza riskləri azalacaq, operativ qərar qəbuletmə imkanları artacaq və resursların daha effektiv idarə olunması təmin ediləcək. Elektrik sayğaclarının yenilənməsi də həm texniki itkilərin minimuma endirilməsi, həm də abonent xidmətlərinin şəffaflaşdırılması baxımından diqqətəlayiqdir.
Təhlil ediləsi digər vacib məqam isə bu sərəncamın fiskal və institusional mexanizmlərlə necə dəstəklənməsidir. Dövlət başçısının Nazirlər Kabinetinə maliyyələşməni növbəti illərin büdcə layihələrində nəzərə almaq tapşırığı verməsi bu təşəbbüsün uzunmüddətli, sabit və planlı inkişaf yol xəritəsinə uyğun həyata keçiriləcəyinə işarədir. Bu isə layihənin yalnız texniki deyil, həm də makroiqtisadi planlama aspektindən mühüm koordinasiya tələb etdiyini göstərir.
Naxçıvanda enerji infrastrukturunun yenilənməsi təkcə yerli səviyyədə deyil, həm də ölkənin ümumi enerji strategiyasına müsbət təsir göstərəcək. Son illərdə Azərbaycan bərpaolunan enerji mənbələrinin inkişafına və ixrac yönümlü enerji siyasətinə üstünlük verir. Bu kontekstdə Naxçıvanın potensialı, xüsusilə günəş enerjisi resursları, yüksək qiymətləndirilir. Paylayıcı şəbəkənin müasirləşdirilməsi gələcəkdə alternativ enerji mənbələrinin sistemə inteqrasiyası üçün zəruri texnoloji platforma formalaşdıracaq.
Regionun enerji təminatında davamlılıq və keyfiyyətin artırılması eyni zamanda əhalinin rifahına da birbaşa təsir göstərəcək. Enerji çatışmazlığı yaşayan kənd yerlərində məişət səviyyəsində komfortun artırılması, təhsil və səhiyyə obyektlərinin fasiləsiz enerji ilə təchiz olunması və iqtisadi subyektlərin dayanıqlı fəaliyyət göstərə bilməsi uzunmüddətli sosial sabitliyin və regionun iqtisadi dayanıqlığının əsas komponentlərindəndir.
