BAKI,TurkicWorld
Yeni elmi araşdırma göstərib ki, uzun müddət intensiv yas tutan şəxslər sevdiklərinin ölümündən sonrakı on il ərzində daha yüksək ölüm riski ilə üz-üzə qalır.
Danimarkalı tədqiqatçılar tərəfindən aparılan və “Frontiers in Public Health” jurnalında dərc olunan araşdırma, yasın insan sağlamlığına uzunmüddətli təsirlərini bir daha gündəmə gətirib.
Aarhus Universitetinin doktorantı və tədqiqatın baş müəllifi Mette Kjargaard Nielsenin rəhbərlik etdiyi elmi qrup, həyat yoldaşı, valideyni və ya yaxın qohumunu itirmiş 1700-dən çox yetkin şəxsi 10 il müddətində müşahidə edib. İştirakçılar, yas simptomlarının intensivliyinə və davamlılığına görə beş qrupa ayrılıb.
Tədqiqat nəticələrinə görə, “yüksək yas trayektoriyası” kateqoriyasına daxil edilən şəxslər, yəni ən uzun və intensiv kədər yaşayanlar, yas simptomları aşağı olanlarla müqayisədə 88 faiz daha yüksək ölüm nisbətinə malik olub. Bu qrupdakı iştirakçılar arasında antidepresant istifadəsi və terapiyaya müraciət halları da nəzərəçarpacaq dərəcədə çox olub.
Nielsen bildirib ki, bu şəxslərin bir çoxunda həm əvvəlcədən psixoloji zəiflik əlamətləri müşahidə olunub, həm də təhsil səviyyələri nisbətən aşağı olub.
“Bu, onların emosional baxımdan daha həssas olduqlarını və yasla mübarizədə çətinlik çəkdiklərini göstərir” – deyə tədqiqatçı qeyd edib.
Araşdırma iştirakçılarının əksəriyyəti qadın olub və orta yaş 62 kimi qeyd edilib. Alimlər, bəzi hallarda müşahidə edilən sağlamlıq pozuntularının yaşla əlaqəli ola biləcəyini də vurğulayıblar.
Tədqiqatın miqyası nisbətən kiçik olsa da, yüksək kədər yaşayan qrupda cəmi 107 nəfər iştirak edib. Mütəxəssislər nəticələrin əhəmiyyətli olduğunu və daha genişmiqyaslı tədqiqatlara ehtiyac olduğunu bildirirlər.
