Son günlər Yer kürəsində seysmik fəallığın artması elmi dairələrdə və ictimaiyyətdə narahatlıq doğurmağa başlayıb. Dünən Rusiyanın Uzaq Şərqində, Kamçatka yarımadası yaxınlığında qeydə alınan 8,7 bal gücündə zəlzələ, bu narahatlığın əsas səbəblərindən biri oldu. Maraqlıdır ki, bu hadisədən dərhal sonra Azərbaycanda da iki zəlzələ baş verib – Kəlbəcər və Lənkəran-Lerik zonalarında yeraltı təkanlar hiss olunub.
Bəs bu hadisələr arasında əlaqə varmı? Bölgədə yeni bir seysmik dalğalanmanın astanasındayıq?
Kamçatka – dünyanın “seysmik mətbəxi”
AMEA Coğrafiya İnstitutunun Seysmologiya şöbəsinin müdiri, coğrafiya elmləri doktoru Ənvər Əliyev məsələ ilə bağlı News365.az -a açıqlamasında bildirib ki, Kamçatka yarımadası seysmik baxımdan dünyanın ən aktiv nöqtələrindən biridir:
“Sakit okeanın qərb sahili boyunca uzanan bu ərazi tektonik cəhətdən çox gərgin zonadır. Vulkanların bolluğu, yeraltı qırılma xətlərinin sıxlığı oradakı zəlzələləri təbii və qaçılmaz edir. 8,7 bal gücündəki son təkanlar da bu gərginliyin nəticəsidir”.
Ənvər Əliyev vurğulayıb ki, bu zəlzələnin Azərbaycana birbaşa təsiri yoxdur. Tektonik baxımdan Kamçatka ilə Cənubi Qafqaz arasında əlaqə xətti yoxdur və bu zəlzələ bölgəmiz üçün təhlükə yaratmır.
Azərbaycanda da təkanlar – təsadüf, yoxsa xəbərdarlıq?
Bununla belə, Kəlbəcər və Lənkəran-Lerikdə qeydə alınan zəif zəlzələlər ictimaiyyət arasında suallar yaradıb. Mütəxəssis bildirir ki, bu hadisələr Kamçatkadakı zəlzələ ilə əlaqəli deyil və Azərbaycanın öz seysmik proseslərinin nəticəsidir.
“Azərbaycan seysmik baxımdan aktiv bölgədə yerləşir. Burada zaman-zaman zəif və orta gücdə təkanlar baş verir. Hazırda güclü zəlzələ ehtimalı aşağı qiymətləndirilir, lakin bu o demək deyil ki, təhlükə tam istisnadır. Yerin dərinliklərində baş verən proseslər davamlı olaraq izlənir”.
Zəlzələni öncədən bilmək mümkündürmü?
Ənvər Əliyevin sözlərinə görə, zəlzələlərin dəqiq vaxt və yerini əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq bu günün elmi imkanlarını aşır. Buna görə də seysmik müşahidə sistemləri və hazırlıqlı olmaq əsas önləyici tədbirlər hesab olunur.
Nəticə: Narahatlığa əsas yoxdur, amma diqqətli olmaq vacibdir
Hazırkı mərhələdə Kamçatkadakı güclü zəlzələ ilə Azərbaycanın təkanları arasında birbaşa əlaqə qurulmur. Lakin bu hadisələr bir daha xatırladır ki, təbiət hadisələrinə qarşı hazır olmaq, seysmik zonalarda tikinti normalarına əməl etmək və maariflənmək hər bir vətəndaş üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
News365.az
