“Son zamanlar bəzi ölkələrin hüquq mühafizə orqanları tərəfindən üzərlik (Peganum harmala) bitkisi ilə sərhədi keçməyə cəhd edən şəxslərin saxlanılması halları artmaqdadır. Nəticədə həmin şəxslər barəsində inzibati və ya cinayət məsuliyyəti tədbirləri görülür”.
Heftelik.az xəbər verir ki, bu barədə Ədliyyə Nazirliyinin Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzinin yaydığı məlumatda bildirilib.
Qeyd edilib ki, üzərlik bitkisi xalq təbabətində və mədəni-ritual ənənələrdə geniş istifadə olunsa da, onun tərkibindəki bəzi alkaloid maddələr – xüsusilə psixotrop təsirə malik olan harmalin, harmin və digər birləşmələr – bir sıra ölkələrdə dövriyyəsi məhdudlaşdırılan və ya tam qadağan olunmuş maddələr siyahısına daxildir: “Bununla əlaqədar olaraq, xarici ölkələrə səfər edən, eləcə də həmin ölkələrdən respublikamıza gələn vətəndaşlara üzərlik bitkisini, toxumlarını, ekstraktlarını və ya digər formalarını üzərlərində daşımamaq tövsiyə olunur. Bu, həmin ölkələrin qanunvericiliyində nəzərdə tutulan hüquqi məsuliyyət risklərindən yayınmaq baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir”.
Ədliyyə Nazirliyinin Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzi tərəfindən üzərlik bitkisinin mənşəyi, kimyəvi tərkibi, hüquqi statusu və məsuliyyət doğuran halları ilə bağlı profilaktik tövsiyə hazırlanıb. Tövsiyənin hazırlanmasında məqsəd vətəndaşların təhlükəsizliyini təmin etmək, üzərlik bitkisi ilə xarici ölkələrə səfər edərkən, eləcə də həmin ölkələrdən respublikamıza gələrkən hüquqi məsuliyyət doğura biləcək halların qarşısını qalmaq üçün ictimai maarifləndirmə aparmaqdır.
Hüquqi məsuliyyət riski baxımında üzərlik bitkisinin dövriyyəsinin sərbəst və qadağan olunduğu ölkələri aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq mümkündür:
| Sıra № | Ölkə | Dövriyyənin xüsusiyyəti | Qeydlər |
| 1. | ABŞ | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 2. | Avstraliya | Üzərlik bitkisi qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 3. | Almaniya Federativ Respublikası | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 4. | Latviya Respublikası | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 5. | Litva Respublikası | Üzərlik bitkisi qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. |
| 6. | Türkiyə Respublikası | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 7. | Portuqaliya Respublikası | Üzərlik qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 8. | Belçika Krallığı | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 9. | Polşa Respublikası | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 10. | Moldova Respublikası | Üzərlik qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 11. | Estoniya Respublikası | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 12. | Ukrayna | Üzərlik qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 13. | İsrail | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 14. | Rusiya Federasiyası | Üzərlik qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 15. | Gürcüstan | Üzərlik bitkisi qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 16. | Belarus Respublikası | Üzərlik qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 17. | Tacikistan Respublikası | Üzərlik qadağan olunan psixotrop maddələrin siyahısına daxildir. | |
| 18. | Qırğız Respublikası | Üzərlik bitkisinin dövriyyəsi sərbəstdir. | |
| 19. | Birləşmiş Ərəb Əmirliyi | Üzərlik bitkisinin dövriyyəsi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. | |
| 20. | Çin Xalq Respublikası | Üzərlik bitkisi sərbəstdir, lakin onun ekstraktlarının idxalı, istehsalı və satışı məhdudlaşdırılıb. |
