Müxtəlif səbəblərdən idarə olunması çətin olan miqyas, özündə biznes üçün böyük faydalar gətirir. Sabit xərclər daha çox gəlirlə qarşı-qarşıya qoyulmuşdur ki, bu da mənfəətləri artırır və investisiyaları dəstəkləyir. Qüvvət təchizatçılar və maliyyəçilərlə daha möhkəm müzakirə gücü gətirir. 2000-ci illərin əvvəllərindən miqyasın üstünlükləri daha da nəzərə çarpar oldu. Proqram təminatı və intellektual mülkiyyət daxil olmaqla qeyri-maddi aktivlər, onlara investisiya edə bilən şirkətlərə üstünlük verdi. Qloballaşma böyük şirkətlərə böyümək üçün daha çox yer, eləcə də daha böyük və ucuz işçi qüvvəsinə çıxış verdi. Amerikada, böyük və kiçik firmaların mənfəətliliyi arasındakı fərq genişləndi. İqtisadçılar "superstar" firmalardan danışmağa başladılar ki, rəqabəti qabaqlamaqda idilər. İndi isə ölçü yeni yollarla üstünlüklər gətirir. Süni intellekt (SI) böyük firmaların kiçik firmalar üzərində üstünlüyünü möhkəmləndirir. Donald Trampın prezidentliyi də belədir, bu, dayanıqlıq və siyasi təsirin əhəmiyyətini artırdı. Lakin bu eyni pozulmalar Amerikanın korporativ nəhəngləri üçün təhlükə törədə bilər. Artıq Apple-dan Walmart-a qədər şirkətlər, ölçülərinin Trampın qəzəbinin hədəfi ola biləcəyini anlayırlar. SI ilə başlayın. Siz təsəvvür edə bilərsiniz ki, iri qurumlar bürokratiyada boğulacaq və texnologiyadan istifadə edə bilməyəcək. Əslində, onların miqyası onlara kiçik rəqiblərindən daha çox investisiya etməyə imkan verir. Pengüt firma Bain-in dekabr ayında apardığı bir araşdırmaya görə, 5 milyard dollar və daha çox gəliri olan amerikalı şirkətlər, generativ SI layihələrinə illik orta büdcəsini 27 milyon dollar ayırmışdılar, bu fevral ayında olan səviyyədən beş dəfə çoxdur. 500 milyon ilə 5 milyard dollar arasında gəliri olanlar isə müvafiq dövrdə belə layihələrə 9 milyon dollar ayırmış və bu məbləği üçdə bir artırmışdılar. Amerikada ən böyük bank olan JPMorgan Chase, 320,000 əməkdaşının əksəriyyətinə SI alətlərini tətbiq etdiyini bildirir. Ölkədə ən böyük sağlamlıq sığortası şirkəti UnitedHealth, texnologiya üçün 1,000 fərqli tətbiqlərə sahib olduğunu iddia edir. Bain-dən Sanjin Bicanic qeyd edir ki, SI-nin yaxşı işləməsini təmin etmək digər rəqəmsal texnologiya növlərinə nisbətən daha bahalıdır, çünki bu, şirkətlərin məlumatlarını təşkil etməyi və modellərlə işləməyi tələb edir. Böyük firmaların qurduqları SI sistemlərini təkmilləşdirmək üçün istifadə edə biləcəkləri daha böyük məlumat dəstləri kimi əlavə üstünlükləri var. Bu yalnız texnologiya deyil, siyasət də böyüklükündə daha faydalıdır. Trampın tariflərinin çoxu hüquqi qeyri-müəyyənliklə baş-başa qalsa da, qalanlar iş və mənfəətləri vuracaq. Böyük firmalar, belə şoklara nisbətən dayanıqlıdırlar. Gəlirləri üst beşdəbirdə olan qeydiyyatlı Amerikalı firmalar, orta ilə müqayisədə daha geniş əməliyyat marjlarına və əməliyyat mənfəətlərinə nisbətən daha sağlam borc nisbətinə (amortizasiyadan əvvəl) malikdirlər və daha çox nağd vəsaitləri də var. Bu, iqtisadi daralma zamanı maliyyə çətinliyinə düşmək ehtimalını azaldır. Bu o deməkdir ki, böhran zamanı daha tez bərpa oluna bilərlər, necə ki bu, covid-19 pandemiyasından sonra olmuşdur. Biz pandemiyadan əvvəl və sonra maliyyə olmayan doqquz sektorda qeydiyyatlı Amerikalı şirkətlərin investisiyalardan əldə olunan mənfəətə görə mənfəətliliyini araşdırdıq. Doqquzdan yeddisi üçün, ən böyük firmalar (gəlirə görə üst beşdəbirdə olanlar), 2023 və 2024-ci illərdə, 2018 və 2019-cu illərlə müqayisədə, orta hesabla daha gəlirli idi. Ən altda olan beşdəbir isə eyni sayda sektorda daha az gəlirli oldular. Böyüklük həm də təminat zəncirinin dayanıqlığını artırır - bu ticarət müharibəsi dövründə də, covid-19 zamanı olduğu kimi misal. “Pandemiya zamanı, kiçik və orta ölçülü bizneslərdən davamlı olaraq göndərmə kabiliyəti əldə edə bilmədikləri barədə zənglər alırdım. Böyük şirkətlər əsasən sıralamanın önündə oldular”, - deyir, göndərmə üzrə məsləhətçi Drewry-dən Philip Damas. Belə prioritetləşdirmə, şirkətlər məhsulları tarif müddətlərindən əvvəl Amerikaya idxal etməyə tələsdikdə yararlı olur. Bununla yanaşı, böyük şirkətlərin daha çox yerdə daha çox təchizatçılarına sahib olmaları da faydalıdır. Dünya İqtisadi Forumu və Kearney adlı məsləhətçi firma tərəfindən aparılmış bir araşdırma, pandemiyadan sonra bazar payını artıran firmaların, müxtəlif ölkələrdə, aldıqları məhsulların əhəmiyyətli bir hissəsi üçün alternativ təchizatçılara sahib olmaq ehtimalının daha çox olduğunu aşkara çıxartdı. Nəhayət, miqyasla birlikdə artan dəyərli bir aktiv gəlir: siyasi kapital. Biz S&P 500 indeksindəki Amerikalı firmaların lobbiçilik fəaliyyətləri ilə əlaqədar OpenSecrets adlı qeyri-kommersiya təşkilatının məlumatlarını araşdırdıq. Gəlirə görə indeksin ən kiçik yarısında olan orta şirkət 2024-cü ildə lobbiçiliyə pul xərcləməyib, yalnız ABŞ Ticarət Palatası kimi qruplara maraqlarını müdafiə etməyə güvəniblər. Yuxarı dördüncü kvartildə olan orta firma isə lobbiçiliyə 3.3 milyon dollar xərcləyib, bir sonraki dördüncü kvartilə nisbətən beş dəfə çox və əməliyyat xərcləri hissəsi olaraq iki dəfə çox xərcləməyə malikdir. Əlavə olaraq nisbətən daha çox lobbist işə alıb. Tramp, Amerikanın ən böyük şirkətlərinin bir çoxunun rəhbərləri ilə birbaşa danışıqlar açmaqdan çəkinmir. Apreldə bu üç pərakəndə satış nəhəngi Home Depot, Target və Walmart rəhbərləri onların tariflə bağlı narahatlıqlarını müzakirə etmək üçün prezidentlə görüşdülər. Kiçik pərakəndəçilər belə bir maraq görməyiblər. Tramp, Amerikaya böyük məbləğdə investisiya vəd edən firmalara xüsusilə geniş bir əksəriyyətlə cavab verir. “O qədər çox şirkət Ağ Evə gəlmək istəyir…[Onlar] 10 milyard dollar və ya daha çox vəd edirlər və mən oradayam”, deyib fevral ayında çıxışında. DGA adlı siyasi məsləhətçi firma nümayəndəsi Jorge Guajardo qeyd edir ki, bir çox orta səviyyəli mövqelər hələ də doldurulmadığı üçün birbaşa məhsul əldə etmək adi haldan daha vacibdir. Bütün bunlar izah edir ki, Trampın inauqurasiyasından bəri, Amerikanın ən kiçik qeydiyyatlı şirkətlərinin olduğu Russell 2000 indeksi 11% aşağı düşdü, S&P 100-də olan Amerikanın ən böyük firmalarının indeksi isə yalnız 3% aşağı düşdü. Lakin dəyişən biznes mühitində korporativ nəhənglər üçün də təhlükə ola bilər. SI daxil olan bütün yeni texnologiyalarla olduğu kimi, çox ehtiyatlı davranan köhnə firmalar, öz işlərini bunun ətrafında quran yeni gələnlərə açıqlıq edəcəklər. Trampın tariflərinin qloballaşmanın davamlı şəkildə geri çəkilməsinə, şirkətlərin xarici bazara çıxışının məhdudlaşmasına səbəb olacağı riski də var. Bu ssenariya böyük şirkətlərə kiçiklərdən daha çox zərbə vuracaq. 23% xarici satışlardan əldə edilən gəliri olan Amerikanın qeyri-maliyyə firmalarının top beşdəbirində olanlar var, aşağı beşdəbir isə bu göstərici sadəcə 7%-dir. Siyasətçilərin daha çox diqqət yetirməsi də həmişə arzu olunan olmaya bilər. Walmart, tariflərin artmasına cavab olaraq qiymətləri artırmaq məcburiyyətində olacağını bir gəlir çağırışında bildirərək Trampı qəzəbləndirdi. Və ya Apple-ı götürün. Apreldə iPhone istehsalçısı Çin istehsalı smartfonlar üzərindən tariflərin çətin yerlərindən qismən azad edildi. İki həftə sonra, Amerikaya göndəriləcək iPhone-ların istehsalatının Hindistana transfer ediləcəyini bildirdi. Bundan Tramp məmnun qalmadı. Mayın 23-də, başqa yerdə istehsal edilən, lakin Amerikada satılan iPhone-lara "ən azı 25%" tarif tətbiq etməklə təhdid etdi. Məhkəmələr Tramp’ın tarif təhdidlərini həll etsə də, onun şirkətlərə çətinlik yaratmaq üçün başqa vasitələri də var. Amerikanın korporativ nəhəngləri böyük üstünlüklərdən faydalanıb. Onlar da nəhəng baş ağrılarına hazır olmalıdırlar. Ən böyük biznes və texnologiya hekayələrinə öncəliklə baxmaq üçün, həftəlik abunəçilərə xüsusi olan The Bottom Line xəbər bülletenimizə qeydiyyatdan keçin.
- Gecə Modu
- Ana səhifə
- Statistika
- Mənbələr
- Reytinq
- Hava
- Valyuta
