"Kiyevə raketlər, Varşavadan zəng və Trampın qərarı..."
Ukrayna ilə bağlı ABŞ siyasətində son vaxtlar müşahidə edilən kəskin dəyişiklik, əslində, bir telefon zəngi ilə başlayıb.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Telegraph" nəşri yazıb.
Nəşr yazır ki, iyulun 4-də Polşanın xarici işlər naziri Radoslav Sikorski general Kit Kelloqa zəng vurub. Həmin gecə Rusiya Kiyevdəki Polşa konsulluğunu da zədələyən ağır raket və pilotsuz təyyarə hücumları həyata keçirib. Bu iki hadisə Trampın yaxın ətrafında yeni siyasi mövqenin formalaşmasına səbəb olub.
General Kelloq dərhal bu vəziyyəti Donald Trampa çatdıraraq Ukraynaya hava hücumundan müdafiə sursatlarının verilməsinin yenidən başladılmasını təklif edib. Tramp da gecikmədən Pentaqona göstəriş verib - dondurulmuş "Patriot" sistemlərinin Ukraynaya göndərilməsi əmri elə həmin gün imzalanıb.
Arxa planda təzyiq və daxili narazılıq
Məlum olub ki, Trampın müdafiə naziri Pit Heqset özbaşına olaraq hərbi yardım proqramını dayandırıb. Hətta bu addım Trampın tərəfdarları olan Dövlət katibi Marko Rubio kimi fiqurlar tərəfindən də sərt tənqid olunub. Bu daxili narazılıqlar da ABŞ prezidentinin fikrini dəyişməsində mühüm rol oynayıb. Elə həmin gün Tramp Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə danışaraq, hava hücumlarından müdafiə sahəsində ciddi dəstək veriləcəyinə söz verib. Bu açıqlama Vaşinqtonda ABŞ-ın münaqişədə rolunu artırmağa hazır olduğunun açıq siqnalı kimi qəbul olunub.
10 milyard dollarlıq yardım paketi və Avropa dəstəyi
Sonrakı doqquz gün ərzində Tramp NATO müttəfiqlərinin də dəstəyi ilə 10 milyard dollarlıq yeni yardım paketini elan edib. Bu paketə Almaniya kansleri Fridrix Mers və NATO-nun baş katibi Mark Rüttenin təşəbbüsü ilə yeni "Patriot" sistemlərinin alınması və Ukraynaya göndərilməsi də daxildir. Almaniya və Norveç bu sistemlərin maliyyələşdirilməsində birbaşa iştirak edib. Qeyd olunur ki, bu raket sistemlərinin bir hissəsi əvvəlcə İsveçrəyə göndərilməli idi. Lakin Bern hökuməti öz sifarişini təxirə salaraq, həmin sistemlərin Ukraynaya göndərilməsinə razılıq verib.
Vaşinqtonun silah siyasətində dönüş
İyul ayının əvvəlində ABŞ administrasiyası müəyyən silah tədarükünü dayandırmışdı. Səbəb kimi həm Ukraynada, həm də Yaxın Şərqdəki münaqişələrin ABŞ-ın ehtiyatlarını tükəndirməsi göstərilirdi. Amma Vladimir Putinlə keçirilən telefon danışığından sonra Tramp bu mövqedən narazı qalıb və Ukraynaya yeni yardım axınının bərpa olunacağını bəyan edib. Senatın Silahlı Qüvvələr Komitəsi isə 2026-cı maliyyə ili üçün nəzərdə tutulan müdafiə qanun layihəsi çərçivəsində Ukraynaya əlavə 500 milyon dollarlıq təhlükəsizlik yardımı ayrılmasını təsdiqləyib.
Vaşinqtonun elçisi Kiyevdə
İyulun 14-də Trampın xüsusi nümayəndəsi, general Kit Kelloq Kiyevə səfər edib və burada bir neçə gün qalaraq danışıqlar aparıb. Onun səfərindən əvvəl Zelenski bəyan edib ki, Ukrayna həm yeni silah tədarükü, həm də ölkə daxilində istehsal imkanlarının artırılması istiqamətində tərəfdaşları ilə fəal işləyir. Beləcə, tək bir zəng və dağıdıcı bir hücum ABŞ-ın Ukrayna ilə bağlı siyasətində dramatik dönüşün başlanğıc nöqtəsinə çevrilib. Bu dəyişiklik yalnız silahların deyil, həm də siyasi iradənin cəbhəyə daşınması anlamına gəlir.
