Son illərdə startap ekosistemində müşahidə olunan dəyişikliklər, investorların maraqlarına və iqtisadi trendlərə təsir göstərməklə, bir çox sahədə yeni yüksəlişlər və enişlər yaradıb. Texnologiyanın sürətlə irəliləməsi, sosial və iqtisadi dəyişikliklər, investorların diqqətini fərqli sahələrə cəmləməyə məcbur edir. Bu yazıda, hansı sahələrin yüksəldiyini, hansılarının isə enməkdə olduğunu və bunun gerçəklərinə nəyin səbəb olduğunu araşdırırıq.

Yüksələn Sahələr:
1. **Fintech (Maliyyə Texnologiyaları):** Qlobal maliyyə bazarlarında rəqəmsallaşma artdıqca, fintech startapları daha çox investisiya cəlb edir. Banklar və maliyyə qurumları bu texnologiyalar vasitəsilə xərcləri azaldır və performansı artırır. McKinsey-in hesabatına görə, rəqəmsal ödəyiş və kredit həlləri gəlirliliyi 20-30% artırır.

2. **Səhiyyə Texnologiyaları (HealthTech):** Pandemiya dövründə səhiyyə sahəsində texnologiyaların rolu artdı. Tele-məsləhət və uzaqdan izləmə həlləri səhiyyədə olan ənənəvi yanaşmaları dəyişdi və daha əlçatan etdi. PwC hesabatları göstərir ki, investorlar bu sahəyə 2023-cü ildə daha da çox maraq göstərirlər.

3. **Yaşıl Texnologiyalar:** İqlim dəyişikliyi ilə bağlı narahatlıqlar artdıqca, 'yaşıl' və davamlı texnologiyalara maraq artdı. Dünya Bankının məlumatlarına əsasən, 2023-cü ildə bərpa olunan enerji startapları ümumi investisiyaların 15%-ni təşkil etdi.

4. **Süni İntellekt və Maşın Öyrənməsi:** Süni intellekt bazarı sürətlə böyüyərək, bir çox sənayəyə yeni texnologiyaları qəbul etmə imkanı yaradıb. IDC-nin proqnozlarına görə, bu sahədə gəlir 2024-cü ilə qədər 500 milyard dolları aşacaq.

5. **Kiber Təhlükəsizlik:** Rəqəmsal dünya böyüdükcə, məlumatların qorunması vacibliyi də artır. Gartner-in hesabatı göstərir ki, kiber təhlükəsizlik bazarı 2023-də 12% böyüyüb.

Enən Sahələr:
1. **Adi Pərakəndə Ticarət:** E-ticarətin genişlənməsi ilə ənənəvi pərakəndə startaplar çətinliklər yaşamağa başladı. Forrester Araşdırmasına görə, bu sahədə gəlirlər 2023-cü ildə 5% azaldı.

2. **Əsasən Fiziki Məkanlara Fokuslanan Xidmətlər:** Pandemiya sonrası dövrdə uzaqdan iş modellərinin artması, bu sahədə fəaliyyət göstərən startaplara zərbə vurdu.

3. **Turizm və Otelçilik:** Pandemiya sonrası dövrdə turizm sahəsində bərpa müşahidə olunsa da, startaplar üçün investisiyalar azaldı. UNWTO-nun hesabatları bu sahədə 2023-cü ilə qədər 10% azalma olduğunu göstərir.

4. **Ənənəvi Media:** Rəqəmsal medianın artması ilə ənənəvi media (qəzet və televiziya) sahəsində investisiyalar azalır. PwC-nin analizinə görə, ənənəvi media sahəsindən rəqəmsal mediaya transfer olunan kapital 2023-cü ildə 20% artıb.

5. **Qida-Xidmət Texnologiyaları:** Pandemiyanın ilkin dövründə bu sahədə artım müşahidə olunsa da, iş yerlərinin qələbəsi ilə bir çox qida-xidmət startapı problemlər yaşadı.

Yekun olaraq, yüksək texnologiyalar, rəqəmsallaşma və iqlim dəyişikliyi ilə bağlı sahələrdəki startaplar investorlardan daha çox diqqət görür. Ənənəvi sahələrdə isə məhsul və xidmətlərin rəqəmsal adaptasiyası səviyyəsinə görə vəziyyət dəyişir. Açar sözdə iqtisadi trendləri izləmək və texnoloji innovasiyaları qopuqluqla izləmək, gələcək investisiya qərarları üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir.

• Iqtisadiyyat
• Texnologiya
• Investisiya
• Startap
• Sahələr