ain.az, Bizimyol portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.
ABŞ Meksika sərhədi boyunca gözlənilən ciddi bioloji təhlükəyə qarşı maraqlı həll yolu hazırlayır: milyonlarla milçək yetişdirərək və onları təyyarələrdən əraziyə atacaq. Fəlakət ssenarisi kimi səslənsə də, bu plan mal-qara sənayesini məhv etmək riski daşıyan ətyeyən sürfə təhlükəsinə qarşı effektiv müdafiə kimi qəbul edilir.
Bizimyol.info xəbər verir ki, bu milçəklər yumurtalarını mal-qaranın, xüsusən də inəklərin, atların və ev heyvanlarının açıq yaralarına qoyurlar.
12-24 saat ərzində yumurtadan çıxan sürfələr heyvanın canlı toxumalarını yeyərək dərin və ölümcül yaralar yaradır. Müalicə edilmədikdə, heyvan bir-iki həftə ərzində ölə bilər.
Bu zərərverici 2023-cü ildən Panama, Kosta-Rika, Honduras, Qvatemala, Nikaraqua, Beliz və El Salvadora yayılıb. Onun 2024-cü ilin noyabrında Meksikanın cənubuna gəlişi ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamentini (USDA) narahat edib.
ABŞ bu infestasiya ilə mübarizə aparmaq üçün köhnə, lakin təsirli bir üsulu canlandırır: Steril erkək milçəklər istehsal olunacaq, təyyarələrdən buraxılacaq və döllənməmiş yumurtalar yaratmaq üçün vəhşi dişilərlə cütləşəcək. Dişilər yalnız bir dəfə cütləşdikləri üçün bu üsul sonda milçək populyasiyasını azaldacaq.
ABŞ bu strategiyadan 1960-1970-ci illərdə uğurla istifadə etdi. Bu gün Panamada həftədə 100 milyon steril milçək istehsal edə bilən yalnız bir istehsal müəssisəsi var.
İyunun 18-də USDA ABŞ-Meksika sərhədi yaxınlığında yeni milçək istehsalı müəssisəsinin tikintisini elan edib. İstehsalın Mur Hərbi Hava Qüvvələri bazası üçün nəzərdə tutulub. Layihənin birinci mərhələsi 8,5 milyon dollara başa gələcək, lakin ümumi dəyərin 300 milyon dollara çatacağı gözlənilir. Bundan əlavə, Meksikada köhnə bir obyektin 21 milyon dollar büdcəsi ilə 2025-ci ilin sonuna qədər təmiri planlaşdırılır.
Texas Mal İstehsalçıları Assosiasiyasının vitse-prezidenti Stiven Dibel planı müdafiə edərək: "Bu milçəklərin vura biləcəyi iqtisadi zərər 10 milyard dollarla qiymətləmdirilə bilər. 300 milyon dollarlıq sərmayə tamamilə başa düşüləndir", - deyib.
Entomoloq doktor Fillip Kaufmanın sözlərinə görə, bu növ Qərb yarımkürəsindəki digər milçəklərdən fərqli olaraq ölülərə deyil, canlı toxumalara hücum edir. Sürfələr iti çənə qarmaqları ilə canlı toxumaları deşərək qidalanırlar. İnkişafını tamamladıqdan sonra heyvanın dərialtı yaralarından ayrılaraq yetkin milçəklərə çevrilirlər.
Bildirilir ki, steril milçəklər pupa mərhələsində qamma şüalarına məruz qalaraq sterilizasiya edilir. Bu milçəklər daha sonra kondisionerli konteynerlərdə təyyarələrə yüklənir və kənd və az məskunlaşan ərazilərə buraxılır. Bu milçəklər insanlar və şəhərlər üçün heç bir təhlükə yaratmır.
Heyvandarlıqla yanaşı, marallar, quşlar və gəmiricilər kimi vəhşi təbiət də infeksiyadan təsirlənir, bu da monitorinqi çətinləşdirir. İndiyədək bildirilən 35,000-dən çox hadisənin 83%-i mal-qara olub.
ABŞ həmçinin bu il bağlanan Arizona, Texas və Nyu Meksikoda heyvandarlıq ticarətini yenidən açmağı planlaşdırır. Rəsmilər Meksikada milçəklərə nəzarət cəhdlərinin müsbət nəticə verdiyini deyirlər. Lakin təhlükə tam keçmədiyi üçün COPEG-in (ABŞ-Panama Vida Qurdlarına Nəzarət Komissiyası) dəstəyi ilə uzunmüddətli mübarizə planlaşdırılır.
Qadir, Bizimyol.info
Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün ain.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
