“Su təhlükəsizliyi məsələsi Qazaxıstanın davamlı inkişafının əsas şərtinə çevrilib”.
Hafta.az-ın yazdığına görə, bunu Qazaxıstan prezidenti Qasım-Jomart Tokayev su təsərrüfatı işçilərini peşə bayramı münasibətilə keçirilən tədbirdə çıxışı zamanı deyib. Dövlət başçısı nildirib ki, onlar su diplomatiyasını gücləndirməlidir və bu son dərəcə vacib iş üçün ixtisaslı kadrlar hazırlamalıdır.
“Transsərhəd çay hövzələrində səmərəli sudan istifadə sisteminin qurulması üçün qonşu dövlətlərlə qarşılıqlı fəaliyyət prioritetdir. Qazaxıstan su ehtiyatlarından rasional, ədalətli, bərabər istifadəni və bütün regionun su təhlükəsizliyini və sabitliyini təmin etmək üçün qarşılıqlı öhdəlikləri yerinə yetirməyi müdafiə edir. Biz tərəflərin maraqları naminə qonşu ölkələrlə konstruktiv dialoqu və əməkdaşlığı davam etdirəcəyimizə inanırıq. Qazaxıstan Mərkəzi Asiya ölkələrinin Su və Enerji Konsorsiumunun yaradılması təşəbbüsünü ardıcıl olaraq irəli sürür. Region ölkələri ilə sıx əməkdaşlıq sayəsində ötən il fermerlərimiz lazımi həcmdə su ehtiyatları ilə tam təmin edilib. Bu il də belə işlər aparılmalıdır. 2040-cı ilə qədər suya qlobal tələbat təklifi 40 faiz üstələyə biləcəyi bir şəraitdə bütün beynəlxalq ictimaiyyətin səylərini birləşdirmək vacibdir. Buna görə də Qazaxıstan su böhranının aradan qaldırılmasına yönəlmiş çoxtərəfli təşəbbüslərdə fəal iştirak edir. Keçən il Səudiyyə Ərəbistanında keçirilən xüsusi sammitdə mən su məsələlərinin həllinə dair əsas yanaşmaları təqdim etdim. Gələn il ölkəmiz BMT-nin himayəsi altında Ətraf Mühit üzrə Regional Sammit keçirməyi planlaşdırır” deyən Qasım-Jomart Tokayev bildirib ki, bu cür addımlar Qazaxıstanda su təhlükəsizliyini təmin edir.
Suyun iqtisadiyyata, ekologiyaya, xalqın sağlamlığına və ümumiyyətlə, həyatın bütün sahələrinə xüsusi təsiri olduğunu deyən prezident bildirib ki, buna görə suyun təmiz və hər kəs üçün əlçatan olması çox vacibdir.
“Uzun illərdir ki, ölkədə Kiçik Aralın xilası üçün genişmiqyaslı işlər aparılır. Bu səylər sayəsində dəniz tədricən geri qayıdır və onun akvatoriyası yenidən su ilə doldurulur. Xəzər dənizinin, Balxaş gölünün və digər su mənbələrinin qorunması üçün konkret tədbirlər görmək lazımdır. Suya rasional münasibət dayanıqlı gələcəyə aparan yoldur və su ehtiyatlarından əsassız və nəzarətsiz istifadə ciddi nəticələrə gətirib çıxara bilər. Keçən il bir neçə rayon irimiqyaslı daşqınlardan böyük zərər çəkdi. Bu təbii fəlakət Qazaxıstan tarixində ən dağıdıcı hadisələrdən biri olub. Sizə müraciət edərək vurğulamaq istərdim ki, belə çətin bir zamanda siz əsl mətanət və yüksək peşəkarlıq nümayiş etdirdiniz. Hər biriniz gecə-gündüz çalışdınız, daşqınların nəticələrinin aradan qaldırılmasında böyük hünər göstərdiniz. Bunun üçün hamınıza ürəkdən minnətdaram”, - dövlət başçısı təşəkkür edib.
Qasım-Jomart Tokayev vurğulayıb ki, əhalinin təmiz içməli su ilə təminatı ən mühüm vəzifədir və son illər bu sahədə konkret tədbirlər həyata keçirilib.
“Bu gün həm şəhər, həm də kənd sakinlərinin əksəriyyətinin təmiz içməli suya çıxışı var. Prioritet vəzifələrdən biri də 500-ə yaxın kəndin su ilə təminatıdır. İçməli suyun təmizlənməsi problemini həll etmək xüsusilə vacibdir. Əbəs yerə deməyiblər: “Suya da tələbat var” (Sudyng da surauy bar), çünki qədim zamanlardan insanlar hər damcı suyun qiymətini biliblər. Sudan rasional istifadə çox aktual məsələdir”, - prezident bildirib.
Onun sözlərinə görə, görkəmli yazıçı Abış Kəkilbayevin “Şınırau” hekayəsi suyun qiymətsiz xüsusiyyətlərini, quyu qazanların əməyini yaxşıca açır.
Dövlət başçısı qeyd edib ki, bu gün Qazaxıstanda qənaətli su istehlakını stimullaşdıran tarif tətbiq edilib. Başqa sözlə, nə qədər az istehlak etsəniz, bir o qədər az ödəyirsiniz. Bundan əlavə, dövlət suya qənaət edən texnologiyalardan istifadə edən təsərrüfatlara fəal dəstək verir və xərclənən vəsaitin 80 faizə qədərini geri qaytaracaq.
“Bu gün 470 min hektar sahədə belə texnologiyalar tətbiq olunur. Bu istiqamətdə işlər gələcəkdə də davam etdiriləcək, çünki suya qənaət ən mühüm strateji vəzifədir”, - deyə dövlət başçısı bildirib.
Cənab Tokayevin sözlərinə görə, bu sahədə rəqəmsal həllərin fəal şəkildə tətbiqi xüsusi əhəmiyyətlidir: “Bununla belə, mövcud vəziyyət qənaətbəxş deyil. “Yeni Qazaxıstan” ümummilli kampaniyası çərçivəsində suya qənaət mədəniyyəti hərtərəfli təbliğ olunur. “Suya qənaət - Gələcəyi xilas et!” adlı irimiqyaslı layihədə 2 milyondan çox tələbə iştirak edib. Gənc nəsil uşaqlıqdan suyun qayğısına qalmalıdır”, - deyə prezident əlavə edib.
