ain.az, Sia Az portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.
Satılmamış 60 milyard kubmetr qazla nə edəcəklərini bilmirlər...
...Avropa bazarını itirəndən və Çinlə yeni müqavilə bağlaya bilmədikdən sonra “Qazprom” on milyardlarla kubmetr qaz izafi toplayıb və hakimiyyət ondan necə istifadə olunacağını anlamağa çalışır.
SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, Reuters Rusiya rəsmilərinə və şirkətin top-menecerlərinə istinadən xəbər verir.
Ötən il “Qazprom”un hasilatı 416,19 milyard kubmetr təşkil edib ki, bunun da yalnız 355,23 milyardı xarici və daxili bazarlarda satılıb.
Nəticədə "Qazprom"da 60 milyard kubmetrə yaxın satılmamış qaz qalıb - bu, bəzi qaz hasil edən ölkələrin illik hasilatı ilə (BƏƏ-də 55 milyard kubmetr) müqayisə olunan həcmdə və məsələn, Polşada (20 milyard kubmetr) illik istehlakdan üç dəfə çoxdur.
Qazprom yataqlarının yerləşdiyi şimal rayonlarında vəziyyət kritik həddə yaxınlaşıb.
Əvvəllər Avropaya boru kəmərləri ilə gündə yarım milyard kubmetr qaz vurulurdu, indi isə bu ixrac yoxa çıxıb və “bu qazla nə etmək məsələsi çox aktualdır”,-deyə Rusiyanın Uzaq Şərqin İnkişafı Nazirliyinin rəhbəri Aleksey Çekunkov SPİEF-2025-də bildirib.
Onun sözlərinə görə, bir variant, süni intellekt və blokçeyn sənayesi üçün elektrik enerjisi istehsalında qazdan istifadə etmək ola bilər.
Lakin Energetika Nazirliyi belə bir layihəni sərfəli hesab edir: qaz məlumat mərkəzləri üçün çox bahalı enerji mənbəyidir, nazirliyin rəis müavini Pavel Sorokin SPİEF-də bildirib. Onun fikrincə, “Qazprom”un artıq qazı 2023-cü ilin əvvəlindən 200 milyard rubl ziyana uğrayan və iflas ərəfəsində olan kömür sənayesini dəstəkləmək üçün istifadə edilməlidir.
...Biz kömür şaxtalarının yaxınlığında qaz elektrik stansiyaları tikə bilərik.
Bunu Sorokin təklif etdib.
Dünyanın ən böyük qaz ehtiyatlarına malik olan “Qazprom” isə onu satmaq imkanından məhrum olub. Neft və qaz bazarı üzrə ekspert Mixail Krutixin deyir ki, şirkətin vəziyyəti “çıxılmazdır”.
İldə 200 milyard kubmetrə çatan Avropaya ixrac indi 30 milyard kubmetri çətinliklə keçib və 1970-ci illərin ikinci yarısından bəri ən aşağı həddə çatıb.
Bu il isə Ukrayna ərazisindən tranzitin dayandırılması səbəbindən daha da azala bilər.
“Sibirin Gücü” qaz kəməri hətta tam gücünə (38 milyard kubmetr) çatdıqdan sonra da itirilmiş həcmin yalnız beşdə birini kompensasiya edəcək.
Çinlə yeni qaz müqaviləsi ilə bağlı uzun illər davam edən danışıqlar nəticə vermədi, ardınca Türkiyədə də qaz qovşağı layihəsi iflasa uğradı.
Yanvarda prezident Vladimir Putin İrana ildə 55 milyard kubmetr qaz satmağı planlaşdırdığını açıqlamışdı.
Krutixin hesab edir ki, “birincisi, İran “Qazprom” qazının təkrar ixracında vasitəçi olmağa hazır deyil – onun özündə bu qaz kifayət qədər çoxdur və onu xaricə satmaq üçün praktiki olaraq heç bir variant yoxdur.
2023-cü ildə “Qazprom” öz tarixində rekord itki ilə üzləşib – IFRS-ə əsasən 629 milyard rubl...
Keçən ilin nəticələrinə əsasən, şirkət mənfəət barədə məlumat verdi, lakin Qazprom-un qaz biznesi qırmızıda qaldı və daha 1 trilyon rubl zərər gətirdi.
İnhisarın büdcəsini düzəltmək üçün hakimiyyət 2022-24-cü illərdə əhali üçün qaz tariflərini 24 faiz, 2025-28-ci illərdə isə daha 46 faiz artırmağı planlaşdırırdı.
...Ümumi mənzərə “Qazprom”un xeyrinə deyil.
Bunu Krutixin deyir.
Böyük qaz ehtiyatlarını (dünyada ən böyük) pula çevirmək mümkün deyil. Heç kim bu təchizatçının etibarlılığına inanmır. Əgər hansısa möcüzə nəticəsində çinlilərlə onun üçün nəsə alınarsa, o zaman tədarüklərdən əldə edilən gəlir nə qazın nəqli infrastrukturunun tikintisini, nə də qaz hasilatı və nəqlinin istismar xərclərini ödəməyəcək...
Əli Babayev
Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün ain.az saytını izləyin.
