Kənd təsərrüfatı xərcləri yüksək templə artır. Belə ki, 2024-cü ildə Azərbaycanda kənd təsərrüfatı xərclərində 2020-ci illə müqayisədə 233,6 milyon manat və yaxud 27,1 faiz artım qeydə alınıb. Hesabat ilində kənd təsərrüfatı xərcləri ÜDM-in 0,9 faizini, dövlət büdcəsi xərclərinin isə 2,9 faizini təşkil edib. Bəs xərclərdəki artım fermerlərə necə təsir edir? Xərcləri azaltmaq üçün dövlətin və sahibkarların üzərinə hansı iş düşür?
“Bu sahə strateji əhəmiyyət daşıyır”
Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin üzvü Azər Badamovun sözlərinə görə, dövlət tərəfindən daim bu sahəyə diqqət ayrılır: “İqtisadiyyatın aqrar sektoruna dövlətin dəstək tədbirləri davam etdirilir. Dövlət büdcəsi xərclərinin 2,9 faizini kənd təsərrüfatı xərcləri təşkil etməsi aqrar sektora dövlət dəstəyinin göstəricisidir. Bu sahə strateji əhəmiyyət daşıyır. Yəni kənd təsərrüfatına gəlir götürülən sahə kimi yanaşılmır. Bu sahəyə ölkədə ərzaq təhlükəsizliyini təmin edən sahə kimi baxılır. Ona görə də dövlət büdcəsindən subsidiyalar verilməklə fermerlərə dəstək göstərilərək fəaliyyətlər stimullaşdırılır”.
“Fermerlər subsidiya almaq üçün çalışırlar”
A.Badamovun fikrincə, kənd təsərrüfatında subsidiyaların verilməsi mexanizmlərinə yenidən baxılmalıdır: “Çünki bu gün fermerlər əsasən daha çox subsidiya almaq üçün çalışırlar. Amma bunun əksi olmalıdır. Yəni fermer daha çox subsidiya almaq üçün daha çox məhsul istehsal etməyə çalışmalıdır. Subsidiyalar son nəticələrə görə verilsə, effektivliyin daha çox olacağını hesab edirəm. Ümumiyyətlə, müvafiq qurum tərəfindən kənd təsərrüfatına dəstək proqramlarına yenidən baxılıb müəyyən təkmilləşdirmələrin edilməsi zəruridir. Bu sahə həm gəlirə keçməli, həm də ərzaq bolluğu yaradılmalıdır”.
“Aqrar sığortanın əhatə dairəsi genişlənməlidir”
Deputat fermerlərin atmalı olduğu zəruri addımları da açıqlayıb: “Kənd təsərrüfatında riskləri idarə etmək üçün aqrar sığortanın əhatə dairəsi genişlənməlidir. Bunun üçün fermerlər maarifləndirici tədbirlərə cəlb edilməli və qanunvericiliyin yaratdığı imkanlarla tanış olmalıdırlar. Çünki kənd təsərrüfatı iqlimdən çox asılı sahədir. Fermerlər təbii hadisələrlə bağlı qarşılaşdığı müəyyən itki və zərərləri Aqrar Sığorta Fondu hesabına qarşılamalıdırlar. Ümumiyyətlə, aqrar sektorun inkişaf etdiyi ölkələrin təcrübəsinin öyrənilməsinə və yanaşmaların dəyişdirilməsinə ehtiyac olduğunu hesab edirəm”.
