Fransız həkimlər çörək, dənli bitkilər və kartof kimi gündəlik qidalarda olan zəhərli ağır metalın sağlamlığa təsiri barədə həyəcan təbili çalır.
İnsanlarda xərçəngə səbəb olan kadmium təbii olaraq torpaqda yaranır və fosfat gübrələrində istifadə olunur, yəni bitkilər vasitəsilə qida zəncirinə daxil olur. Siqaretin tərkibində kadmium olsa da, insanların əksəriyyəti üçün əsas məruz qalma mənbəyi qidadır.
Fransa Tibb Mütəxəssisləri Assosiasiyası (URPS) deyir ki, onların pəhrizləri səbəbiylə “gənc uşaqlarda çirklənmə partlayışı” var və onlar böyüdükdə sağlamlıq üçün potensial fəsadlar var.
Həkimlərin Fransa hökumətinə 2 iyun tarixli məktubunda deyilir: “Bu metal mövcud olan ən zəhərlilərdən biri hesab olunur”.
Kadmium mədəaltı vəzi, ağciyər, prostat və böyrək xərçəngi, həmçinin ürək xəstəlikləri, sonsuzluq, böyrək zədələnməsi, nevroloji problemlər və sümük xəstəlikləri ilə əlaqələndirilir.
Fransanın Qida və Ətraf Mühit Təhlükəsizliyi Agentliyinə (ANSES) görə, kadmium səviyyələri böyüklərin pəhrizlərinin 0,6 faizində çox yüksəkdir. Ancaq üç yaşdan 17 yaşa qədər olan uşaqlar üçün bu nisbət 14 faiz, üç yaşdan kiçik körpələr üçün isə 36 faizdir.
2023-cü ildə aparılan bir araşdırma göstərdi ki, 2000-2022-ci illər arasında İtaliya Avropa Birliyində (AB) kadmiumla çirklənmə ilə bağlı ən çox hesabata sahibdir, ondan sonra İspaniya, Almaniya, Fransa və Polşa gəlir.
AB tərkibində 60 mq/kq-dan çox kadmium olan fosfat gübrələrini qadağan edib, bəzi ölkələr isə daha sərt məhdudiyyətlər qoyub.
Lakin AB-nin fosfat gübrələrinin aparıcı istehlakçısı olan Fransa, tədqiqatçıların AB-nin 60 mq/kq limitinin kifayət etmədiyini söyləməsinə baxmayaraq, aşağı kadmium həddinə keçməyib.
Həkimlər qrupu Fransa hökumətini maarifləndirmə kampaniyaları başlatmağa, uşaqların məktəb menyusunu dəyişdirməyə, aşağı kadmium səviyyəsinə görə üzvi qidaları təbliğ etməyə və risk altında olan xəstələrin məruz qalma səviyyələrini izləməyə çağırıb.
Məktubda həmçinin deyilir ki, ABŞ-da 1960-cı illərdən bəri “kənd təsərrüfatı torpaqlarında kanalizasiya sularının daha yaxşı idarə edilməsi” səbəbindən kadmiumla çirklənmə azalıb.
Həkimlər, kadmiumun təsirini azaltmaq üçün indi hərəkətə keçməyin vacib olduğunu deyib, çünki insanlara tam təsirlərin həyata keçirilməsi illər və hətta onilliklər çəkə bilər.
Məktubda deyilir ki, metal “illərlə bədəndə qalır və yığılır”.
