Sovet İttifaqı dövründə tikilmiş köhnə evlərin divarları niyə 65 santimetr qalınlığında idi? Bu, sadəcə, iqlim şəraitinə qarşı tədbir idi, yoxsa daha dərin, daha çox paranoyak səbəblər olub? Cavablar həm təəccüblüdür, həm də bir dövrün əhval-ruhiyyəsini əks etdirəcək qədər simvolik. Əgər bu gün o evlərdə yaşayanlar hələ də yayda sərin, qışda isti otaqlarda sakit dinclik yaşayırlarsa, bu, təkcə yaxşı izolyasiyadan deyil, həm də nüvə qorxusu ilə yoğrulmuş mühəndislik zehniyyətindən irəli gəlir.
Hafta.az-ın “Popular Science”a istinadən yazdığına görə, “Soyuq Müharibə” illərində binalar həm də mümkün atom hücumuna qarşı sığınacaq kimi dizayn edilib. 65 sm kərpic divarları radiasiyanın təsirini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər və şok dalğalarını udur. Hər bir kərpic potensial fəlakətə müqavimət göstərəcək bir blok kimi görünürdü. Bu, "ev" ideyasının təkcə sığınacaqla deyil, həm də sağ qalmaqla eyniləşdirildiyi dövrün fiziki əksi idi.
Təbii ki, bu divarlar təkcə bombalara qarşı deyil, həm də səs-küy, stress kimi müasir bəlalara qarşı möhkəm qalxan rolunu oynayırdı. İndiki panel binalardan fərqli olaraq, bu qalın divarlar qonşuların mübahisələrini eşitdirmir və gecənin bir yarısında səslənən musiqini boğurdu. Sovet standartları (GOST) tikinti prosesini asanlaşdırmaq üçün 2,5 kərpic qalınlığı tətbiq etdi: sərmayə estetikadan çox dayanıqlığa yönəldilib. Ancaq zamanla hər şey dəyişdi. 1970-ci illərdən etibarən sürət, xərc və praktiklik ön plana çıxdı. Panel evlərin divarları yarıya qədər nazikləşdi. Divarlar artıq bomba deyil, bəlkə də yalnız küləyin qarşısını almaq üçün faydalı idi. Amma hələ də dayanan o köhnə sovet binalarının qalın divarları bir dövrün qorxu və ümidlərini daşımaqda davam edir. 65 sm divar əslində bir dövrün ideologiyasını söyləyən səssiz şahid kimidir...
