Parasetamol bütün dünyada dərman kabinetlərində baş ağrıları, qızdırma və menstrual krampları müalicə etmək üçün istifadə edilən əsas maddədir.
QHT.az xəbər verir ki, dərman o qədər geniş yayılmışdır ki, elm adamlarının onun necə işlədiyini tam başa düşmədiklərinə inanmaq çətindir. Onun təsir mexanizmini tam başa düşmədən dərmanı təsdiqləmək mümkün deyil. Klinik sınaqlar zamanı dərmanın təhlükəsizliyi, yan təsirləri və effektivliyi yoxlanılır. Ancaq bəzən bu, dərmanın təsirini tam başa düşmək üçün kifayət olmaya bilər.
Parasetamol 100 il əvvəl yaradılmış, ilk dəfə 1878-ci ildə sintez edilmişdir. Dərmanın potensialını tam reallaşdırmaq üçün onilliklər lazım idi. Bu gün parasetamol ayrı bir dərman kimi satın alına bilər və digər formulalarda, məsələn, soyuqdəymə və qrip dərmanlarında bir tərkib hissəsi kimi istifadə olunur. Parasetamol müxtəlif tibbi səbəblərə görə aspirin qəbul edə bilməyən insanlar üçün də uyğundur.
Alimlər uzun müddət parasetamolun yalnız beyin və onurğa beyninə təsir etdiyini düşünürdülər. Lakin Yerusəlim İvrit Universitetindəki yeni araşdırmalar göstərir ki, parasetamolun ağrıları ilk aşkar edən periferik sinirlərə də təsiri var. Araşdırmalara görə, parasetamolun analjezik xüsusiyyətlərini təmin edən əsas metabolit N-araxidonoilfenolamin (AM404)-dür. AM404 sinir uclarında istehsal olunur və ağrı siqnallarını mərkəzi sinir sisteminə ötürmək üçün natrium kanallarını bağlayır. Tədqiqatçı professor Alexander Binshtok bu tapıntının parasetamolun ağrını necə aradan qaldırdığı barədə anlayışımızı dəyişdiyini qeyd edib. Bu yeni məlumat, gələcəkdə daha təsirli və yan təsirləri az olan ağrı kəsicilərin inkişafına şərait yarada bilər.
R.İmanov
