"Brüssel sanksiya təzyiqini gücləndirir, Budapeşt və Bratislava müqavimət göstərir, Aİ isə enerji gələcəyini yenidən qurur..."
Avropa İttifaqı Rusiyaya qarşı həm siyasi, həm də iqtisadi cəbhədə hücumu gücləndirməkdə qərarlıdır.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "dw.com" nəşri yazıb.
Nəşr qeyd edir ki, G7 sammiti ərəfəsində Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Lyayen Brüsselin yeni təşəbbüsü ilə çıxış edərək Rusiyanın enerji sektoruna qarşı sanksiyaların sərtləşdirilməsini və Kremlin Ukrayna ilə sülh danışıqlarına məcbur edilməsini əsas prioritet elan edib.
Sanksiyaların hədəfi: Rusiya iqtisadiyyatı zəiflədilməlidir
Fon der Lyayen bəyan edib ki, sanksiyalar artıq öz effektini göstərib: 2022-ci ildən bu yana Rusiyanın neft və qazdan əldə etdiyi gəlir 80 faiz azalıb. Avropa Komissiyası bu meyli davam etdirmək üçün Rusiya neftinə tətbiq olunan qiymət tavanının 60 dollardan 45 dollara endirilməsini təklif edir. Bu, xüsusilə Rusiya neftini alan Çin və Hindistan kimi ölkələrə yönəlmiş təzyiq vasitəsidir.
Qaydalara görə, bu həddi aşan alıcılara qarşı da sanksiyalar tətbiq olunacaq. Lakin bu təklif ABŞ-ın ehtiyatlı münasibəti ilə üzləşib. Vaşinqtonda bir çoxları hesab edir ki, belə bir addım dünya bazarında enerji qiymətlərinin kəskin artımına səbəb ola bilər. Bu narahatlıq, xüsusilə Yaxın Şərqdəki qeyri-sabitlik fonunda daha da aktuallaşıb.
Avropa İttifaqının növbəti mərhələsi: Rusiya qazından tam imtina
Avropa İttifaqı təkcə sanksiyalarla kifayətlənmək niyyətində deyil. Lüksemburqda keçirilən Aİ Energetika Nazirləri Şurasının iclasında 25 ölkə Avropa Komissiyasına Rusiyadan enerji asılılığını aradan qaldırmaq üçün yeni qanunverici addımlar atmağı tövsiyə edib. Bu qərara yalnız Macarıstan və Slovakiya qarşı çıxıb.
Macarıstan xarici işlər naziri Peter Siyarto sosial şəbəkədə bildirib ki, enerji siyasəti milli səlahiyyət sahəsidir və Brüsselin təşəbbüsləri ölkənin suverenliyinə təhlükə yaradır. O, Yaxın Şərqdəki böhranı da nəzərə alaraq, Rusiyadan qaz və neft idxalının tam qadağan olunmasına qarşı olduqlarını vurğulayıb.
"RePowerEU" Avropanın enerji transformasiyasının əsas sütunudur
Aİ-nin əsas strategiyası isə "RePowerEU" adlanan genişmiqyaslı enerji təşəbbüsüdür. Bu plan 2025-ci ildən etibarən Rusiyadan enerji idxalına son qoymağı və alternativ enerji mənbələrinin inkişafını nəzərdə tutur. İyunun 17-də bu təşəbbüsün qanunverici çərçivəsi rəsmi olaraq təqdim ediləcək və üzv ölkələrin daimi nümayəndələri tərəfindən müzakirəyə çıxarılacaq.
Yeni enerji kursunun məqsədi yalnız enerji təhlükəsizliyi deyil, eyni zamanda Ukrayna və Moldova kimi ölkələrin də enerji sahəsində Aİ standartlarına inteqrasiyasıdır. Bu kontekstdə enerji infrastrukturlarının bərpası, normativ bazaların uyğunlaşdırılması və texniki dəstək əsas prioritetlərdən sayılır.
Polşa və Danimarka: "Azadlıq paketi"nin aparıcı qüvvələri
İyul ayından etibarən Aİ Şurasına sədrlik edəcək Danimarka və bu postu təhvil verən Polşa birgə bəyanatla çıxış edərək yeni enerji siyasətini "Avropanın azadlıq paketi” adlandırıb. Onların sözlərinə görə, bu təşəbbüs təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi azadlıq məsələsidir, çünki Rusiya enerjisi Aİ-nin geosiyasi asılılığının əsas mənbəyidir.
Polşa və Danimarka bu paketin mümkün qədər tez qəbul olunmasını və icrasına iyun ayı ərzində başlanmasını istəyirlər. "Bu yalnız enerji islahatı deyil, bu bizim suverenliyimizdir", - Danimarkanın energetika naziri Lars Aqard vurğulayıb.
Almaniya və Avstriya: ehtiyatlı dəstək
Almaniyanın iqtisadiyyat naziri Katerina Rayxe qeyd edib ki, Rusiya enerjisindən imtina Aİ-nin Putinin hərbi büdcəsinə töhfə verməsinin qarşısını alacaq. O, bildirib ki, Aİ tərəfdaşlıqları diversifikasiya etməli, enerji infrastrukturunu gücləndirməli və bərpa olunan enerji mənbələrinə investisiyaları artırmalıdır.
Avstriya isə planı ehtiyatla dəstəkləyir. Avstriyanın energetika naziri Elizabet Tsexner bildirib ki, ölkəsi 2025-ci ildən etibarən Rusiya qazı idxalını dayandırmağı planlaşdırır. Lakin bu keçid yaxşı planlaşdırılmalı, təchizat etibarlılığı təmin edilməli və yeni geosiyasi asılılıq, məsələn, ABŞ-dan enerji idxalı riskləri nəzərə alınmalıdır. Nazir əlavə edib ki, Ukraynada ədalətli və dayanıqlı sülhə nail olduqdan sonra bu plan yenidən nəzərdən keçirilməlidir.
Beləliklə, Avropa İttifaqı həm sanksiyalar vasitəsilə, həm də enerji asılılığından azad olmaqla Rusiya ilə qarşıdurmada yeni mərhələyə qədəm qoyur. Bu, təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi azadlığın qazanılması üçün atılmış strateji addımdır. Yeni "Azadlıq paketi" Brüsselin Moskvaya qarşı uzunmüddətli və sistemli mübarizəsinin tərkib hissəsinə çevrilməkdədir.
