Bu gün – 14 iyun tarixində Litvada Milli Matəm və Ümid Günü qeyd edilir. Litva parlamentinin 1989-cu il iyunun 9-da qəbul etdiyi qərarla bu tarix sovet işğalı qurbanlarının və sürgündə həlak olmuş Litva əhalisinin xatirəsinə ehtiram bildirmək, yeni nəsillərin ağrı-acılı keçmişi unutmaması üçün hər il qeyd olunur. 14 iyun həm də ümidi əks etdirir, millətin gücünü, azadlığını və kimliyini qoruyub saxlamaq əzmini simvollaşdırır.
Hafta.az-ın yazdığına görə, 14 iyun təsadüfən seçilməyib - 1941-ci ilin məhz bu günü Sovet İttifaqı Litva xalqını öz torpaqlarından kütləvi deportasiya etməyə başlayıb. İlk deportasiya dalğası zamanı 17,5 minədək insan, o cümlədən qadınlar, uşaqlar, qocalar, ziyalılar və siyasi liderlər də daxil olmaqla, Sibirin uzaq bölgələrinə sürgün edilib. Sonrakı illərdə bu rəqəm yüz minlərlə artdı.
Bu yaddaqalan gündə Litvada Sovet dönəmində deportasiya olunan toplam 130 min litvalının xatirəsini yad etmək üçün müxtəlif tədbirlər keçirilir. Məsələn, insanlar deportasiya olunanların xatirəsinə ucaldılmış abidə və memorialların qarşısına gül-çiçək düzür, şam yandırırlar.
Ən mühüm tarixi yerlərdə, eləcə də sürgün prosesi getmiş məkanlarda dövlət və hökumət rəhbərlərinin, millət vəkillərinin, sürgün icmalarının və ictimaiyyətin iştirakı ilə anım mərasimləri təşkil edilir. Bundan əlavə, xalqın tarixinin bu mühüm hissəsini gələcək nəsillər üçün qoruyub saxlamaq məqsədilə məktəblərdə, muzeylərdə və icmalarda tarix dərsləri, sərgilər və müzakirələr keçirilir.
Milli Matəm və Ümid Günü Litva tarixinin ən qaranlıq dövrlərinin, eyni zamanda xalqın hətta ən böyük ədalətsizliklər qarşısında azadlığı qorumaq əzmini xatırladan mühüm xatırlatmadır. Bu, matəmlə ümidin birləşdiyi gündür - itirilmiş həyatlar üçün matəm, lakin hər kəsin keçmişi xatırlamaq və hörmət etməklə yarada biləcəyi daha parlaq gələcəyə ümid etməkdir.
Qeyd edək ki, əksər litvalılar mal-qara daşınan maşınlarında Rusiyanın dərinliklərinə aparılan minlərlə soydaşın həyat hekayəsini yaxşı bilməsinə rəğmən, sürgünə göndərilənlərin bir hissəsi Sibirin sərt soyuğuna, aclıq və məhrumiyyətlərə tab gətirməyib həlak olub.
