"İkinci hücum dalğası və "müharibə elan olunması..."
İyunun 13-nə keçən gecə başlanan zərbələr nəticəsində İranın hərbi və nüvə rəhbərliyində ciddi itkilər yaşanıb. Tərəflər qarşılıqlı hücumlarla münaqişəni daha da alovlandırır.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Wall Street Journal" nəşri yazıb.
İsrailin hava hücumu və nəticələri
İyunun 13-nə keçən gecə İsrail Hərbi Hava Qüvvələri İran ərazisinə hücumlar həyata keçirib. Tehranda partlayış səsləri eşidilib. İsrail fövqəladə vəziyyət elan edərək hava məkanını bağlayıb. Cavab olaraq İran İsrailə qarşı 100-dən çox pilotsuz uçuş aparatı (PUA) göndərib.
"Reuters"-in məlumatına görə, hücum nəticəsində azı 20 yüksək rütbəli İran hərbçisi həlak olub. Onlar arasında İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun komandanı general-leytenant Hüseyn Səlami, Hava-Kosmik Qüvvələrin rəhbəri general Əmir Əli Hacızadə, Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargah rəisi general Məhəmməd Baqeri və digər mühüm şəxslər var.
İsrail ordusu həmçinin İranın pilotsuz aviasiya və hava hücumundan müdafiə komandirlərini də məhv etdiyini bəyan edib. Eyni zamanda Atom Enerjisi Təşkilatının sabiq rəhbəri və Tehranın nüvə elitasına daxil olan bir sıra mühüm alimlərin də öldürüldüyü bildirilir.
Hücumun planlaşdırılması: İllərlə davam edən hazırlıq
İsrailin "Ynet" nəşri yazır ki, bu əməliyyat illərlə əvvəlcədən planlaşdırılıb. Məlumata görə, əməliyyatın uğuru üç əsas istiqamətin sinxron fəaliyyəti ilə təmin olunub:
1. Yüksək dəqiqlikli silah sistemləri: "Mossad" agentləri əvvəlcədən İranın zenit qurğularının yaxınlığında bu sistemləri yerləşdirib və hücum zamanı hədəfləri vurub.
2. Mobil silah platformaları: Gizli şəkildə İrana gətirilən silahlarla təchiz olunmuş avtomobillər hava hücumu ərəfəsində İranın hava müdafiəsini sıradan çıxarıb.
3. Daxili PUA bazası: "Mossad" mərkəzi İranda kamikadze-dron bazası qurub və bu PUA-lar İranın ballistik raket bazalarını, o cümlədən təhlükəli sayılan Əsfəcabad obyektini hədəfə alıb.
İsrail mənbələri bu əməliyyatı "illərlə planlaşdırılan, qeyri-standart düşüncə və texnoloji üstünlüyün sintezindən doğan uğur" kimi dəyərləndirir.
Nüvə proqramı danışıqları dayanır, müharibə təhlükəsi artır
İsrailin hücumundan sonra İran ABŞ-la nüvə proqramı üzrə keçiriləcək 6-cı danışıqlar raundunu ləğv etdiyini bəyan edib. Danışıqlar iyunun 15-də Oman Sultanlığında keçirilməli idi.
"The Wall Street Journal" yazır ki, İsrailin hücumu yalnız bir gecəyə planlaşdırılmayıb, əməliyyat 14 gün davam edə bilər. Məqsəd həm İranın nüvə infrastrukturu, həm də hərbi rəhbərliyini paralel şəkildə sıradan çıxarmaqla cavab hücumlarının qarşısını almaqdır. Nəşr xatırladır ki, İsrail bu taktikanı 2024-cü ilin payızında Livanda "Hizbullah"a qarşı da tətbiq edib.
Diplomatik və hərbi sahədə gərginlik artır
İsrail bütün dünya üzrə səfirlik və konsulluqlarını müvəqqəti bağlayıb. Eyni zamanda, İranın sonuncu pilotsuz hücumu nəticəsində İsrail ordusu yeni PUA-ları vurmaqla məşğuldur.
Almaniya xarici işlər naziri Yohann Vadeful tərəfləri diplomatik yola çağıraraq, bölgədəki qeyri-müəyyənliyin artdığını və gərginliyin daha da dərinləşə biləcəyini bildirib. O, həmçinin Almaniyanın diplomatik səylərinin davam etdiyini vurğulayıb və İranın nüvə silahı əldə etməsinin bütün region üçün təhdid olduğunu qeyd edib.
Trampdan xəbərdarlıq: "Daha da pis ola bilər"
ABŞ Prezidenti Donald Tramp "Truth Social" platformasında verdiyi açıqlamada İranı yeni bir nüvə razılaşması bağlamağa çağırıb. “Artıq kifayət qədər dağıntı və ölüm baş verib, amma hələ də gec deyil. Əgər dərhal razılıq əldə olunmasa, daha pis olacaq", - Tramp bildirib. O, İranı dəfələrlə xəbərdar etdiyini, ABŞ və İsrailin dünyada ən ölümcül silahlara sahib olduğunu xatırladıb.
Almaniya və Rusiya vətəndaşlarını xəbərdar edir
Almaniya Yaxın Şərqdə İsraillə əlaqəli obyektlərdə təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirib. Kansler Fridrix Mersin sözlərinə görə, İsrail bu əməliyyat barədə öncədən Almaniyanı məlumatlandırıb. O, qeyd edib ki, İsrailin öz vətəndaşlarını və dövlətini müdafiə etməyə haqqı var.
Rusiya səfirliyi isə öz vətəndaşlarına İsrailə səfərlərdən çəkinməyi tövsiyə edib. Orada olanlara isə yerli təhlükəsizlik xəbərdarlıqlarına ciddi əməl etmələri, təhlükəsiz yerlərdən uzaqlaşmamaları və imkan daxilində ölkəni tərk etmələri tövsiyə olunub.
İkinci hücum dalğası və "müharibə elan olunması"
İran mediası İsrailin ikinci hücum dalğası barədə məlumat yayıb. Təbii ki, partlayışlar Təbriz, Şiraz və Nətənzdə baş verib. İsrail isə Nətənzdə yeraltı nüvə infrastrukturunun dağıldığını təsdiqləyib. Bu, uranın hərbi məqsədlə zənginləşdirildiyi ən böyük obyektlərdən biri sayılır.
İran Xarici İşlər Nazirliyi BMT-yə məktub ünvanlayaraq İsrailin hücumunu "müharibə elanı" kimi dəyərləndirib və Təhlükəsizlik Şurasını dərhal bu məsələ ilə məşğul olmağa çağırıb.
Beləliklə, iyunun 13-də İsrailin İrana qarşı başladığı əməliyyat Yaxın Şərqdə yeni və təhlükəli bir mərhələnin başladığını göstərir. Diplomatik səylər hələ ki nəticə vermir, hərbi əməliyyatlar isə genişlənməkdə davam edir. Qarşıdurmanın gedişi, regionun və dünyanın gələcək sabitliyi üçün həlledici ola bilər.
