İsrailin öldürdüyü İran İnqilab Keşikçiləri komandanı Hüseyn Səlami kimdir?
İran İnqilab Keşikçiləri komandanı Hüseyn Səlami 13 iyun cümə günü, sübh saatlarında İsrailin hücumları zamanı öldürülüb. O, bu hücumlarda həlak olan ən yüksək rütbəli İran rəsmisi idi.
65 yaşlı Səlami İsrail və ABŞ da daxil olmaqla, İranın rəqiblərinə qarşı sərt mövqeyi ilə tanınırdı.
O, keçən ay İran hər hansı bir ölkə tərəfindən hücuma məruz qalarsa, Tehranın "cəhənnəm qapılarını açacağı" barədə xəbərdarlıq etmişdi.
ABŞ Prezidenti Donald Trump İsraili İranla aparılan nüvə danışıqlarına mane olmamağa çağırsa da, İsrail İranın nüvə obyektlərini, ballistik raket zavodlarını və hərbi komandanlarını hədəf aldığını açıqlamışdı.
Tehran isə İsrail və ABŞ-ın ağır cavab alacaqları ilə hədələmişdi.
Hücum bölgənin tammiqyaslı bir müharibəyə sürüklənəcəyi ilə bağlı narahatlıqlara səbəb olub.
Ağ Ev hücumdan əvvəlcədən xəbərdar olduğunu etiraf edir, lakin hər hansı bir iştirakının olmadığını bildirir.
İsrailin hücumları zamanı həmçinin ölkənin Baş Qərargah rəisi Məhəmməd Baqiri və İran Silahlı Qüvvələri komandanının müavini Qülaməli Rəşid də öldürülüb.
Nüvə sahəsində çalışan bəzi alimlər də hədəfə alınıb.
Hücumlardan bir gün əvvəl Səlami İranın "istənilən ssenari, vəziyyət və şərtlərə tam hazır olduğunu" bəyan etmişdi.
"Bəlkə də düşmən düşünür ki, İsrail mühasirəsində olan müdafiəsiz fələstinlilərlə necə döyüşürsə, İranla da elə döyüşə biləcək," – o bildirmişdi - "Bizim müharibə təcrübəmiz var və təcrübəliyik".
Səlami İran Silahlı Qüvvələrinin güclü qolu olan İnqilab Keşikçiləri sıralarına 1980-ci ildə İran-İraq müharibəsi zamanı qoşulmuş və 2009-cu ildə komandan müavini, on il sonra isə Baş komandan olmuşdu.
İran nüvə və hərbi proqramlarında iştirak etdiyi üçün 2000-ci illərdən etibarən BMT Təhlükəsizlik Şurası və ABŞ tərəfindən sanksiyalara məruz qalıb.
Səlami İranın hərbi gücünü tərifləyirdi və hətta bir dəfə ölkənin "dünya gücü olmaq ərəfəsində" olduğunu demişdi.
O, İsrailin 2019-cu ildə Suriyadakı İran mövqelərinə etdiyi hücumdan sonra "Sionist rejimi" xəritədən siləcəkləri ilə hədələmişdi.
2024-cü ilin aprelində Suriyadakı İran səfirliyinə edilən hücumdan sonra da, o, bənzər xəbərdarlıq etmişdi:
"Cəsur oğullarımız Sionist rejimi cəzalandıracaq".
Həmin hücumda yeddi İnqilab Keşikçisi üzvü həyatını itirmişdi. Onlardan ikisi komandir səviyyəsində idi.
İran və İsrail 1979-cu ildə İranda baş vermiş İslam İnqilabınadək müttəfiq idilər. İsrailə qarşı çıxmağı ideologiyasının əsas hissəsi kimi qəbul edən bir rejim hakimiyyətə gəldikdən sonra isə onlar düşmən oldu.
İran rejimi bu gün İsrailin mövcudluq haqqını tanımır. Ölkənin dini lideri Ayətullah Əli Xamenei İsraili "kökü kəsiləcək və məhv ediləcək" bir "xərçəng şişi" olaraq xarakterizə edir.
İsrail isə deyir ki, Tehranın bu ritorikası İranın varlığını təhlükə altına atır.
İsrail və onun müttəfiqləri İranın bölgədə — İsraili məhv etmək istəyən livanlı şiə silahlı qruplaşması Hizbullah da daxil olmaqla — qruplaşmalar yaratmasını da tənqid edirlər.
İnqilab Keşikçilərinin yüksək rütbəli komandanları mütəmadi olaraq İranın dini liderinə məsləhətlər verirlər.
Bu xəbər BBC jurnalistləri tərəfindən hazırlanıb və yoxlanılıb. Tərcümədə pilot layihə çərçivəsində süni intellektdən də istifadə olunub.
