Arıqlama inyeksiyaları diabet xəstələrində ciddi göz xəstəliyinin inkişaf riskini artıra bilər.
Hafta.az-ın “Medical Xpress”ə istinadən yazdığına görə, ilkin olaraq diabet üçün hazırlanmış GLP-1 agonist sinif dərmanları, piylənmənin müalicəsində və arıqlamaqda təməlqoyma addımı kimi qiymətləndirilir.
Tərkibində semaqlutidin aktiv maddəsi olan “Ozempic” və “Wegovy” kimi dərmanların ürək-damar xəstəliklərindən ölüm riskini azaltmaq və böyrək xəstəliklərini yaxşılaşdırmaq kimi digər faydaları da ortaya çıxır.
Digər tərəfdən, bəzi tədqiqatlar göstərir ki, bu arıqlayan inyeksiyalar gözə qalıcı zərər verə bilər.
“JAMA Oftalmologiya” jurnalında dərc edilən hərtərəfli araşdırma, bu dərmanlarla diabetli xəstələrdə yaşa bağlı makula degenerasiyası (AMD) riski arasında əlaqə tapıb. Torlu qişanın makula bölgəsinin zədələnməsi nəticəsində yaranan AMD mərkəzi görməni bulandıran bir göz xəstəliyidir. Müqayisə üçün, daha nadir olan neovaskulyar AMD, yeni anormal qan damarlarının görünüşü ilə xarakterizə olunur və mərkəzi görmənin sürətlə itirilməsinə səbəb ola bilər.
Toronto Universitetinin tədqiqatçıları Ontarioda yaşayan təxminən 140 min diabet xəstəsinin sağlamlıq məlumatlarını araşdırdılar. İştirakçıların orta yaşı 66, təxminən 46 mini “GLP-1 agonist” dərmanı qəbul edirdi, 97,5 faizinə “semaqlutid”, qalanlarına isə “liksisenatid” təyin edildi.
Alimlər bu insanları yaş, cins və sağlamlıq vəziyyəti kimi faktorları nəzərə alaraq “GLP-1 agonist” dərmanı qəbul etməyən diabet xəstələri ilə uyğunlaşdırıblar. Daha sonra üç il ərzində neçə xəstənin neovaskulyar AMD inkişafını izlədilər.
Tədqiqat, ən azı altı ay “semaqlutid” və ya “liksisenatid” qəbul edən xəstələrdə neovaskulyar AMD inkişaf etdirmə ehtimalının, almayanlara nisbətən iki dəfə çox olduğunu müəyyən etdi. Ən azı 30 ay narkotik qəbul edənlər üçün risk üç dəfə artdı.
Qrup həmçinin yaşlı diabet xəstələrinin və ya insult keçirmiş şəxslərin daha yüksək risk altında olduğunu müəyyən etdi.
Tədqiqat arıqlama inyeksiyaları ilə AMD riski arasında səbəb-nəticə əlaqəsini hələ müəyyən etmir. Bununla belə, mütəxəssislər xəstələrə dərman təyin etməzdən əvvəl riskləri nəzərə almaq lazım olduğunu bildirirlər.
“Ozempic” və “Wegovy” istehsalçısı Novo Nordisk, verdiyi açıqlamada dərmanlar üzərində geniş sınaqlar keçirdiyini söyləyib: "Novo Nordisk hələ “GLP-1 agonisti”nin istifadəsi, “semaqlutid” və AMD arasında səbəb-nəticə əlaqəsi olduğu qənaətinə gəlmədi".
Bununla belə, ekspertlər daha çox araşdırmaya ehtiyac olduğunu və yeni araşdırmanın şəkərli diabeti olmayan insanlarda da assosiasiyaya rast gəlinib-olmadığını yoxlamaq lazım olduğunu deyirlər.
