Bakıda yaşayış binalarının zirzəmilərində, birinci mərtəbələrində, yaxud binaların həyətində iaşə, xidmət obyektlərinin, mağazaların yaradılması halları geniş yayılıb.Xüsusilə şəhərin mərkəzi hissəsində zirzəmi və birinci mərtəbələri obyektlərin məskəni olmayan bina qalmayıb.
Nəinki yeni tikilən binalar, həmçinin sovet dövründən inşa edilən binalarda da zirzəmi və birinci mərtəbələr səs-küy və narahatlıq mənbəyi olan bu cür obyektlərə çevrilib. Onu da qeyd edək ki, bu cür obyektlərdə təhlükəsiklik qaydalarına əməl olunmur. Bu günlərdə Bakının Yasamal rayonunun Mirəli Seyidov küçəsində yerləşən çoxmərtəbəli yaşayış binasında baş verən yanğın geniş ictimai rezonans doğurub. Sakinlərin iddialarına görə, hadisənin baş vermə səbəbi binanın birinci mərtəbəsində yerləşən restoranın fəaliyyəti ilə bağlıdır. Maraqlıdır, yaşayış binalarının altında restoranların yerləşməsi nə dərəcədə düzgündür və bu obyektlər üçün hansı əsas təhlükəsizlik tələbləri var?
Elnur Azadov: “Ölkədə 2500-ə yaxın yeni tikilmiş çoxmənzilli bina var və onların da təxminən 98–99 faizinin idarə edilməsində qanunvericiliyin tələblərinə əməl olunmur”
Əmlak eksperti Elnur Azadov “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, Azərbaycanda tikinti normaları və standartları var, lakin bir çox tikinti şirkəti bu standartlara səthi şəkildə əməl edir: “Ölkədə 2500-ə yaxın yeni tikilmiş çoxmənzilli bina var və onların da təxminən 98–99 faizinin idarə edilməsində qanunvericiliyin tələblərinə əməl olunmur. Qanunlara görə, çoxmənzilli binalar mütləq şəkildə Mənzil Mülkiyyətçilərinin Müştərək Cəmiyyətinə (MMMC) çevrilməlidir. Lakin bizim ölkədə MMMC-lər bütün binaların 10 faizini təşkil edir. Hətta müştərək cəmiyyət yarandığı halda bu dolayı yolla idarə olunur. Yəni məqsəd çoxmənzilli binalardan qazanc əldə etməkdir. Əksər binalarda qeyri-yaşayış sahələri tikinti şirkətinin və ya tikinti sahibinin mülkiyyətində qalır. Onlar bu əraziləri ya icarəyə verirlər, ya da satırlar. Lakin satıldığı halda belə, qeyri-yaşayış sahələrinin istismarı və idarə olunması sakinlərin marağında olmur. Buna görə də həmin sahələrin idarə edilməsi zamanı binaya ziyan vurulur. Bu sahələr adətən icarəçilərə verilir və icarəçilər layihədə nəzərdə tutulmayan əlavə işlər görürlər. Bu əlavə işlər aparıldıqca bina normadan artıq yüklənir və ya standartlara cavab verməyən bir funksionallıq yaranır. Nəticədə, bu dəyişikliklər binada müxtəlif qüsurların yaranmasına, sistemlərin sıradan çıxmasına səbəb olur və bir müddət sonra müxtəlif qəzalara yol açır. Hazırda müşahidə etdiyimiz hadisə də məhz bu problemlərin konkret bir nümunəsi hesab oluna bilər”.
Elmar Nurəliyev: “Əksər binaların alt mərtəbələri ofislərə, restoran-kafelərə, iaşə obyektlərinə icarəyə verilir, əlavə konstruksiyalar quraşdırılır və tikinti normaları, təhlükəsizlik qaydaları pozulur”
Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert Elmar Nurəliyev “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, hər hansı tikinti ilə bağlı layihələndirmə aparılarkən təhlükəsizlik qaydalarına, norma və standartlara ciddi şəkildə riayət olunmalı, tikinti işləri layihə əsasında bu normalara əməl edilməklə icra olunmalıdır: “Yanğından mühafizə, təxliyə yolları, ehtiyat çıxış qapıları, ətraf mühitin təhlükəsizliyi və sair. Bunlar hamısı layihədə nəzərə alınmalı və işlər buna uyğun aparılmalıdır. Çoxmənzilli yaşayış binalarında 1 deyil, br neçə çıxış qapısı olmalı, baş verə biləcək hər hansı gözlənilməz təhlükə zamanı sakinlərin təxliyə olunması üçün lazımi şərait yaradılmış olmalıdır. Təəssüf ki, təhlükəsizlik qaydalarına bir çox hallarda riayət olunmur. Əksər binaların alt mərtəbələri ofislərə, restoran-kafelərə, iaşə obyektlərinə icarəyə verilir, əlavə konstruksiyalar quraşdırılır və tikinti normaları, təhlükəsizlik qaydaları pozulur. Binaların zirzəmi hissəsində bu cür işlər görmək real təhlükədir. Aidiyyəti qurumlar buna görə məsuliyyət daşımalı, təhlükəsizlik normalarına riayət edilməyən tikililər təhvil alınmamalı, sakinlərin məskunlaşmasına icazə verilməməlidir. Amma təəssüf ki, bu cür hadisələr baş verir, kimin məsuliyyət daşıdığı isə məlum olmur. Ayrı-ayrı qurumlar “bizə aid deyil, biz baxmırıq bu məsələlərə” deyib, yaxalarını kənara çəkirlər. İnsanlar tələf olur, xəsarət alır, külli miqdarda maddi ziyana uğrayırlar, cavabdeh isə tapılmır”.
Günel CƏLİLOVA
