21-22 noyabr tarixində bir qrup erməni vətəndaş cəmiyyəti təmsilçisi “Sülh Körpüsü” Təşəbbüsü çərçivəsində Bakıda oldu. Qayıdan baş nümayəndə heyətinin üzvü Areq Koçinyan İrəvanda jurnalistlərlə görüşdə öz təəssüratlarını bölüşüb, bəzi diqqətçəkən açıqlamalar verib.
Məsələn, Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyevlə görüşdən danışan Koçinyan rəsmi Bakının Ermənistan ictimaiyyətinə bir neçə mesajın çatdırılmasını xahiş etdiyini deyib. Sitat: “Hacıyev vurğuladı ki, Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsi artıq Azərbaycan üçün mövcud deyil, bitib. Onlar müharibəsiz, sülh vəziyyətinə əsaslanan bir dünya qurmaq, bizimlə hərtərəfli və uzunmüddətli sülhə can atmaq istəyirlər. Digər mesaj budur ki, Azərbaycanın Ermənistana qarşı heç bir ərazi iddiası yoxdur”...
Haqlı və qalib tərəf kimi Azərbaycan üçün müharibənin bitdiyi məntiqli və normal. Çünki ərazi bütövlüyümüzü və suverenliyimizi tam təmin etmişik. Bizə yeni savaş lazım deyil. Bəs Ermənistan üçün necə, müharibə bitdimi?
Təəssüf ki, söyləmək çətindir. Birinci ona görə ki, bu ölkənin konstitusiyasında “Dağlıq Qarabağ” hələ də Ermənistan ərazisi hesab olunur. İkincisi, elə həm də bu səbəbə erməni cəmiyyətində Türkə nifrət qalmaqdadır. Guya Azərbaycan “artsaxı” işğal edib. Üstəgəl, “Türk” sözü bu toplumda günü bu gün belə, təhqir kimi istifadə olunur.
Bu qənaətlərimizdə dəqiqlik dərəcəsi yəqin ki, qonşu ölkədə konstitusiya ilə bağlı keçiriləcək referendumdan sonra biləcəyik. Ona qədər isə Azərbaycan və Türkiyə ilə barışıq tərəfdarları ilə müharibə tərəfdarları arasında ideoloji savaş getdikcə qızışacaq...
Əlbəttə, bunca olub-keçənlərdən, faciə-müsibətlərdən, xüsusən də erməni vəhşiliklərindən sonra iki xalqın barışığı asan məsələ deyil. Bakıda olmuş ermənilər də bunun yaxşı fərqindədir.
“35 illik qarşıdurmanın yaratdığı emosional fonu aradan qaldırmaq üçün hələ çox iş görülməlidir”. Bunu da ötən həftə Bakıda olmuş Koçinyan söyləyib. “Əgər biz keçmişə qayıdıb, kim nə deyib, nə edib, kim necə davranıb, bunları saymağa başlasaq, bu, heç bir yerə aparmayacaq. Bu məsələdə azərbaycanlı tərəfdaşlarımızla müəyyən qarşılıqlı anlayış var”, - erməni QHT-ci qeyd edib...
Yəni qabağa baxmaq imperativi. Hansı qabiliyyət ki, ilk növbədə elə erməni toplumuna gərəkdir. Ona görə ki, xarici havadarının diktəsi ilə Qarabağda “ocağı” qalayan, onu on illərlə körükləyən məhz erməni tərəfidir. Bu mənada Koçinyanın söylədiyində həqiqət var.
Onun sözlərinə görə, qonşu ölkədəki bəzi siyasi dairələr “cəmiyyətdəki qəzəb, məyusluq və qorxu hissindən siyasi məqsədlər üçün sui-istifadə etməyə çalışır” və bu, “çox iyrənc haldır”. Ardınca o sərt şəkildə bildirib: “Ermənistan siyasi meydanında azərbaycanlı-erməni və türk-erməni münasibətlərinin tənzimlənməsinə qarşı çıxan hər kəs ya xarici agentdir, ya nankordur, ya da nə danışdığını başa düşməyən apolitik sarsaqdır”.
Bu yerdə yada salaq ki, hələ ermənilər Bakıda ikən daşnakların lideri İşxan Saqatelyan onları öz millətindən saymayaraq, “Bakı və Ankaranın agentləri” adlandlrmışdı. Yəni nə qədər ki, Ermənistanda Saqatelyan kimi apolitik sarsaqlar, xalqların barışığına çalışanları xain sayanlar var, böyük sülhə də hələ var...
Azərbaycan üçün müharibənin bitməsinə gəlincə, bu, heç də o demək deyil ki, Bakı öz hərbi qüdrətinə laqeyd yanaşacaq. Son vaxtlar iki xalq arasında etimad addımları artsa da, biz hansı toplumla qonşu olduğunuzu əsla unuda bilmərik. O toplum ki, böyük ölçüdə Türkə nifrətlə yaşayır, revanşist hisslərdən və “miatsum” virusundan tam qurtulmayıb. Konstitusiyasını beynəlxalq hüquqa uyğunlaşdırmayıb.
Nəhayət, Azərbaycan “sülh istəyirsənsə, müharibəyə hazır ol” klassik və müdrik məsləhətini də daima ciddiyə alır və alacaq. Səbəbləri artıq sıraladıq...
Z.SƏFƏROĞLU
