Kim Çen In və Vladimir Putin arasındakı ittifaq artıq qlobal balansı dəyişdirir. Nəticələr xüsusilə Cənubi Koreyada güclü hiss olunur. Ötən həftə sonu Şimali Koreyaya səfəri zamanı Rusiya Xarici İşlər Naziri Sergey Lavrov qarşılıqlı alyansın gücləndirilməsini təklif edib. Şimali Koreya lideri Kim Çenın Rusiyaya Ukrayna müharibəsində "şərtsiz dəstək" vəd edib...
Poliqon xəbər verir ki, bunu Neue Zürcher Zeitung qəzeti yazıb.
Lavrov həm də Şimali Koreyaya qarşı üçtərəfli alyans yaradan ABŞ, Cənubi Koreya və Yaponiyaya müraciət edib:
"Biz bu münasibətlərin, o cümlədən Şimali Koreya və əlbəttə ki, Rusiya daxil olmaqla, hər kəsə qarşı alyans yaratmaq üçün istifadə edilməsinin qəbuledilməzliyi barədə xəbərdarlıq edirik".
"İlk baxışdan Rusiya XİN rəhbərinin səfəri adi diplomatik jest kimi görünə bilər. Lakin bu gün Pxenyandan Moskvaya qədər strateji tərəfdaşlıq inkişaf edir ki, bu da təkcə Asiyada deyil, həm də Avropada, həmçinin ABŞ-Çin rəqabətində geosiyasi quruluşa artıq təsir göstərir. Şimali Koreya öz nüvə və raket proqramları ilə əlaqədar tətbiq edilən sanksiyalar səbəbindən böyük ölçüdə təcrid olunmuş vəziyyətdə qalır. Lakin Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinin başlamasından sonra o, Moskvada güclü müttəfiq tapdı. 2024-cü ildə tərəflər çoxillik əməkdaşlıqlarını müəyyən nəticələri olan tam hüquqlu hərbi alyans səviyyəsinə qədər genişləndirdilər", deyə nəşr yazıb.
Cənubi Koreya agentliyi Yonhapın məlumatına görə, Şimali Koreya Rusiyaya təxminən 12 milyon artilleriya mərmisi tədarük edib. Eyni məlumata görə, 10 mindən çox şimali koreyalı hərbçi artıq Kursk vilayətində döyüşlərdə iştirak edib. Onların sayı artıq bilər.
Şimali Koreya Tayvan ətrafında mümkün münaqişədə oyunçuya çevrilir
Şimali Koreyanın dəstəyi — Çindən mal və texnologiyaların tədarükü ilə yanaşı — Rusiyanın hərbi iqtisadiyyatını gücləndirir. Bu, NATO-nun Yaponiya və Cənubi Koreya ilə əməkdaşlığı aktivləşdirməsinin səbəblərindən biridir. Avrasiya qitəsinin şərq və qərb cəbhələri getdikcə daha sıx bağlıdır:
Rusiya isə öz növbəsində Şimali Koreyaya müqabil xidmətlər göstərir. Koreya Müdafiə Təhlili İnstitutunun (KIDA) qiymətləndirməsinə görə, verilən vəsaitlərin, enerji resurslarının, silahların və hərbi texnologiyaların ekvivalent dəyəri təxminən 15.8 milyard İsveçrə frankı təşkil edir. Pxenyan hətta Vonsan liman şəhərində yeni açılan kurorta rus turistlərini cəlb etməyə ümid edir".
Ekspertlərin fikrincə, müqabilində Şimali Koreya Rusiyadan öz nüvə və raket proqramları üçün kritik vacib texnologiyalar ala bilər. Bu, Qərb təhlükəsizlik mütəxəssisləri arasında ciddi narahatlıq doğurur. Axı beləliklə Şimali Koreyanın qonşuları — Cənubi Koreya və Yaponiya — həmçinin bu müttəfiqləri müdafiə etməyi öhdəsinə götürən ABŞ üçün potensial təhlükə artır.
Bundan əlavə, Tayvan ətrafında mümkün hərbi eskalasiya fonunda Qərb analitikləri Çin, Rusiya və ŞKDR arasında əlaqələndirmənin güclənməsindən getdikcə daha çox narahat olurlar. Ayın əvvəlində NATO-nun yeni Baş Katibi Mark Rüttə bildirib ki, Çinin Tayvana hücumu halda Pekin amerikan qüvvələrini yayındırmaq üçün Rusiyadan ikinci cəbhə açmağı xahiş edə bilər.
"Gücləndirilmiş Şimali Koreya Asiyada oxşar rol oynaya bilər və bəlkə də tək deyil. Ekspertlər xəbərdarlıq edirlər: Moskva və Pxenyan arasında əməkdaşlıq, Koreya yarımadasında böhran halda Rusiyanın Şimali Koreya tərəfində müdaxilə etmə riskini artırır".
Cənubi Koreyanın sol qüvvələri Şimala qarşı strategiyanı yenidən nəzərdən keçirir
Bu, Şərqi Asiyada ABŞ və onun müttəfiqləri üçün əlavə təhdid yaradır və artıq Cənubi Koreyada siyasi iqlimə təsir göstərir. May ayında seçilmiş yeni prezident Li Ceın, keçən il ABŞ və Yaponiya ilə üçtərəfli alyansa tənqid etmişdi. İndi solçu Demokratik Partiyanın nümayəndəsi onu qorumaq niyyətindədir.
Sol düşərgədə Şimali Koreyaya münasibət də dəyişir. Əvvəllər onlar yaxınlaşma və mümkün birləşmə tərəfdarı idilər. Lakin keçən həftə "Hankyoreh" qəzetinin Sülh İnstitutunun direktori Con Vuk Sik Pxenyanla dondurulmuş dialoqu bərpa etmək üçün daha praqmatik kurs təklif edib. O, iki dövlətin mövcudluğunu tanımağı təklif edir:
"Əgər bir tərəf birləşmək istəmir, digəri isə davamlı olaraq bu barədə danışırsa, koreyalılar arası münasibətlərdə düşmənçiliyi aradan qaldırmaq çətindir".
Conun fikrincə, birləşməyə diqqət yetirmək çevikliyi və siyasi təxəyyülü məhdudlaşdırır. O, Kim və ABŞ prezidenti Donald Trampın sammitləri ilə müşayiət oluna biləcək Koreyalar arasında yeni danışıqlar ideyasını dəstəkləyir.
ABŞ-nin Çinə qarşı strategiyası Asiyada güc balansını dəyişir
ABŞ-nin Çini məhdudlaşdırmağa diqqət yetirməsi də vəziyyətə təsir göstərir. ABŞ Müdafiə Nazirliyi artıq müttəfiqlərinə — Avstraliya və Yaponiyaya — Tayvanın mümkün müdafiəsində onların töhfəsini konkretləşdirmək üçün müraciət edib. Bu günə qədər bu məsələdə Pekini təhrik etməmək üçün qəsdən qeyri-müəyyənlik saxlanılırdı.
İndi Cənubi Koreya da yeni tələblərlə üzləşir: təxminən 30.000 amerikalı əsgərin yerləşdirilməsi üçün ödənişləri artırmaq və müdafiə büdcəsini ÜDM-in 5%-ə qədər iki dəfə artırmaq. Vaşinqton həmçinin Cənubi Koreyadakı bazalarından təkcə onu Şimali Koreyadan qorumaq üçün deyil, həm də Tayvana dəstək üçün təməl kimi istifadə etmək istəyir.
Müzakirə olunan fikirlərdən biri amerikan qoşunlarının Cənubi Koreyadan tədricən çıxarılması və müdafiə məsuliyyətinin özü cənubi koreyalılara ötürülməsidir. Lakin ekspert Con Vuk Sik bu cür addımlara qarşı çıxır. O, xəbərdarlıq edir ki, bu, Çinlə münasibətləri pozmağa səbəb ola bilər və Şimal ilə münasibətlərin istiləşməsinin Tayvan böhranı halda ikinci cəbhənin açılmasının qarşısını alacağına ümid edir.
Vaşinqtonda daha radikal ssenarilər müzakirə olunur
Bu arada ABŞ-də daha sərt yanaşmalar populyarlıq qazanır. Keçən həftə Donald Trampla əlaqəli "Defense Priorities" analitik mərkəzi regionda amerikan hərbi mövcudluğunun genişmiqyaslı yenidən qurulmasını, o cümlədən Cənubi Koreyadakı kontingentin 10.000 nəfərə qədər azaldılmasını təklif edib.
Bu təklifə görə, müdafiə vəzifələri Yaponiya və Filippin kimi müttəfiqlərə ötürülməlidir. Arqumentasiya sadədir: Vaşinqton bütün region üçün əsas yükü daşımaqdan daha çox Çinin məhdudlaşdırılmasına və öz maraqlarının qorunmasına diqqət yetirməlidir.
Poliqon.info
