Ağciyər xərçəngi təkcə siqaret çəkənlərin deyil, ümumiyyətlə hər kəsin üzləşə biləcəyi təhlükəli bir xəstəlikdir.
E-saglam.az xəbər verir ki, bəzi hallarda xəstəliyin ilk əlamətləri olduqca gözlənilməz ola bilər. Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: üz əzələlərindəki dəyişikliklər, xüsusilə də üzün bir tərəfində sallanma və zəiflik, ağciyər xərçənginin erkən xəbərçisi ola bilər.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına görə, ağciyər xərçəngi dünyada xərçəngdən ölüm hallarının başlıca səbəblərindəndir. Siqaret əsas risk faktoru sayılsa da, xəstələrin təxminən 15%-i siqaret çəkməyənlərdir.
Üzdə sallanma və Horner sindromu
Ağciyər xəstəlikləri üzrə mütəxəssis Dr. Cimmi Yohannes bildirir ki, ağciyərin yuxarı hissəsində yerləşən şişlər sinirləri sıxa və ya zədələyə bilər. Bu da Horner sindromu adlanan bir vəziyyətə səbəb olur. Xəstələrdə aşağıdakı simptomlar müşahidə oluna bilər:
Üzün bir tərəfində zəiflik və sallanma
Göz qapağının düşməsi
Tərləmənin azalması və ya itməsi
Boyun və çiyin nahiyəsində ağrılar
Bu simptomlar təkcə ağciyər xərçənginə deyil, insult, onurğa beyni zədəsi və anevrizma kimi digər ciddi xəstəliklərə də işarə edə bilər. Buna görə də belə əlamətlər müşahidə olunarsa, vaxt itirmədən həkimə müraciət etmək vacibdir.
Digər ümumi simptomlara diqqət yetirin
Ağciyər xərçəngi uzun müddət özünü gizlədə bilər, lakin bəzi əlamətlər xüsusilə diqqət tələb edir:
Uzanan və səbəbi bilinməyən öskürək
Qanlı bəlğəm
Səbəbsiz çəki itkisi
Sinə ağrısı
Nəfəs darlığı
Erkən mərhələdə aşkarlanarsa, beş illik sağ qalma şansı 63%-ə qədər artır. Amma xəstəlik gec mərhələdə diaqnoz qoyulduqda bu rəqəm cəmi 8%-ə düşür. Təəssüf ki, əksər hallarda diaqnoz gec qoyulur.
Təkcə siqareti tərgitmək kifayət deyil
Pulmonoloq Dr. Rac Dasquptaya görə, ağciyər xərçəngi riskini azaltmaq üçün bu addımları atmaq vacibdir:
Siqaretdən və passiv siqaret tüstüsündən uzaq durun
Radon qazı və asbest kimi maddələrlə təmasdan çəkinin
Fiziki aktiv olun
Sağlam və balanslı qidalanın
Çəkinizi nəzarətdə saxlayın
Xatırlamaq vacibdir: Ağciyər xərçəngi yalnız öskürəklə başlamır. Bəzən bir üz əzələsindəki dəyişiklik belə, həyat xilas edən siqnala çevrilə bilər.
Tərcümə: Könül Oruc
E-saglam.az
